ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਭ ਤੋਂ ਵਿਲੱਖਣ ਜਥੇਦਾਰ ਲੱਗਦੇ ਨੇ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਜਦੋਂ ਉਹ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭੁਗਤਦੇ ਸਨ । ਜੇ ਕੋਈ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਉਤੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ ਤਾਂ ਉਹ ਉਸਦਾ ਉੱਤਰ ਜ਼ਰੂਰ ਦਿੰਦੇ ਸਨ । ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵੀਡੀਉ ਯੂ-ਟਿਊਬ ਉੱਤੇ ਪਾਈਆਂ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਭੰਗੂ ਦੇ ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੀ ਕੁਝ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਵਿਆਖਿਆ ਹੁੰਦੀ ਸੀ । ਇਹ ਇਕ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਵੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ।
ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਕਿਹਾ ਇਹ ਗਿਆ ਕਿ ਤਖ਼ਤ ਸ਼੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ, ਦੋਵਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ । ਕਈ ਇਹ ਵੀ ਸਮਝਦੇ ਰਹੇ ਕਿ ਇਹ ਸਭ ਬਾਦਲਾਂ ਕਰਕੇ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀਆਂ ਮਰਜ਼ੀਆਂ ਕਰਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸੀ ਜਥੇਦਾਰ ਕੋਲੋਂ, ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਸਿੱਖ-ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੀ, ਸੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਖ਼ਤ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਵੀ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਵਿਰਸਾ ਸਿੰਘ ਵਲਟੋਹੇ ਕਰਕੇ ।
ਵਿਰਸੇ ਸਿੰਘ ਵਲਟੋਹੇ ਦਾ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਦੱਸਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਮੈਂ ਇਹ ਸਮਝਣ ਤੋਂ ਅਸਮਰਥ ਹਾਂ ਕਿ ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ ਦੇ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਬੰਦਾ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੀ ਜੁੱਤੀ ਕਿਵੇਂ ਬਣ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਵਰਗੇ ਜੋ ਕਹਿੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਮਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇੰਨਸਾਫ਼ ਹੋਵੇਗਾ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਆਈ 1997 ਵਿਚ, ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਗਏ । ਕੀ ਵਲਟੋਹੇ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ? ਜਾਂ ਫਿਰ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੀ ਚਮਕ-ਦਮਕ ਨੇ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁਲਾ ਦਿੱਤਾ । ਹੈ ਹੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਇਕ ਕੁੱਤੀ ਚੀਜ਼ । ਖੋਤੇ ਨੂੰ ਪਿਉ ਅਤੇ ਪਿਉ ਨੂੰ ਖੋਤਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ।
ਸੋ ਇਸ ਵਲਟੋਹੇ ਨੇ ਜਥੇਦਾਰ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨੰਗਾ ਕਰਨ, ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਧੀਆਂ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ । ਇਕ ਅਧਖੜ੍ਹ ਉਮਰ ਦਾ ਬੰਦਾ, ਜਿਸਦੀ ਚਿੱਟੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ, ਕੀ ਉਸਨੂੰ ਸ਼ਰਮ ਨੀ ਆਈ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ? ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਲਟੋਹੇ ਨੇ ਇਹ ਸਭ ਨਕਾਰਿਆ ਹੈ । ਇਥੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਅਸਤੀਫ਼ੇ ਦਾ ਕਾਰਣ ਬਣੇ, ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਗੁਲਾਮਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਕਸਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਬਦਨਾਮ ਕਰਨ ਦੀ । ਇਸੇ ਅਧੀਨ ਇਕ ਸਾਡੂ ਕੱਢ ਕੇ ਲਿਆਂਦਾ ਜਥੇਦਾਰ ਦਾ, ਜੋ ਇਹ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨਾਲ ਜਥੇਦਾਰ ਦੇ ਨਜਾਇਜ਼ ਸੰਬੰਧ ਸੀ । ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਨਾਲ ਯਾਰੀ ਹੈ, ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਨਾਲ ਯਾਰੀ ਹੈ । ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਲੀ ਦੀਆਂ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਮਨਜਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸਿਰਸਾ, ਜੋ ਕਿਸੇ ਸਮੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਵਿਚ ਸੀ, ਫਿਰ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਵਿਚ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਉਹ ਵੀ ਇਕ ਸੀਟ ਤੋਂ ਜਿੱਤਿਆ ਤੇ ਉਸਨੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਫੋਟੋ ਪਾਈ । ਬਾਦਲ ਦੇ ਗੁਲਾਮਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ ਸਿਰਸੇ ਨੂੰ ਸਿਰੋਪਾ ਦਿੱਤਾ, ਸੋ ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਬਤ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਦਾ ਬੰਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਸੱਚ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਿਰੋਪਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੰਗਲਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਹੈੱਡ ਗ੍ਰੰਥੀ ਨੇ ਦਿੱਤਾ, ਨਾਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ । ਇਹ ਗੱਲ ਜਥੇਦਾਰ ਨੇ ਵੀ ਕਹੀ, ਅਤੇ ਸਿਰਸੇ ਨੇ ਆਪਣੀ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਵੀ ਪਾਇਆ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਸਾਫ਼ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਸਿਰੋਪਾ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੇ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ।
ਨਾਲੇ ਜੇ ਇਹ ਮੰਨ ਵੀ ਲਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਨਾਲ ਯਾਰੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਨੂੰ ਤਾਂ ਦਿੱਕਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਬਾਦਲ ਦਲ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਹੈ ? ਜੋ ਪਾਰਟੀ 25 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਨਾਲ ਰਹੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਵਿਚ, ਚਾਹੇ ਸਰਕਾਰ ਸੀ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਉਸਨੂੰ ਕੀ ਤਕਲੀਫ਼ ਹੋ ਗਈ ? ਅਜੇ ਕੁਝ ਕੁ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦਾ ਵਿਆਹ ਸੀ, ਜਿਥੇ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਕੈਬਨਿਟ ਮੰਤਰੀ, ਨਿਤਿਨ ਗਡਕਰੀ, ਜੋ ਸੜਕਾਂ ਅਤੇ ਹਾਈਵੇਅ ਦਾ ਮੰਤਰੀ ਹੈ, ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ । ਉਸਨੂੰ ਕਿਉਂ ਸੱਦਿਆ ਸੀ ? ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਬਿਆਸ ਮੁੱਖੀ ਵੀ ਆਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ । ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਨੇਤਾ ਵੀ ਆਏ । ਕੀ ਕਹੀਏ ਇਸ ਬਾਰੇ ?
ਸੋ ਇਹ ਸਾਰਾ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਦਾ ਇੱਕੋ ਮਕਸਦ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੂੰ ਜੱਥੇਦਾਰੀ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖ 2 ਦਸੰਬਰ ਵਾਲੀ ਬਾਦਲ ਪੇਸ਼ੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਸਮਝਦੇ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਬਾਦਲ ਦਲੀਆਂ ਨੂੰ ਅਕਲ ਆ ਜਾਵੇਗੀ, ਅਤੇ ਕੁਝ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਅਗਾਂਹ ਤੋਂ ਇਹ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਚਲਾਉਣਗੇ, ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਲ ਨਹੀਂ ਆਈ । ਇਹ ਅਜੇ ਵੀ ਹੈਂਕੜ ਦੇ ਵਿਚ ਨੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨਾ ਖ਼ੁਸ ਜਾਵੇ ।
ਇਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਜੋ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਦੇ ਵਰਕਰਾਂ ਦੀ ਮਾੜੀ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਕਿ ਦਲੀਲ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ, ਸਰਕਾਰਾਂ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਜੋ ਆਮ ਘਰਾਂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਹਨ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਬਿਲਕੁਲ ਵੀ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹਨ, ਉਹ ਬਾਦਲ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹਨ । ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਦਵੀਆਂ ਤੋਂ ਲਾਂਭੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇ, ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖੋਗੇ ਕਿ ਲੋਕ ਕਿਵੇਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਲਈ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਇਹ ਸਮਝ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਕਿ ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਬੇੜਾ ਗਰਕ ਕੀਤਾ ਹੈ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਦਾ, ਅਤੇ ਇਹ ਕਲੰਕ ਕਦੇ ਵੀ ਧੋਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਜੇਕਰ ਅਕਾਲੀ ਵਰਕਰ ਵਾਕਈ ਮਜ਼ਬੂਤੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਤਾਂ ਬਾਦਲਾਂ ਦੀ ਚਾਪਲੂਸੀ ਬੰਦ ਕਰਨ ।
ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਲਈ ਇਹ ਲੋਕ ਹੈਪੀ ਨਾਂ ਵਰਤਦੇ ਨੇ । ਇਕ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਜਥੇਦਾਰ, ਜਿਸਦੀ ਇੰਨੀ ਵੱਡੀ ਪਦਵੀ ਹੈ, ਕੀ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਬੁਲਾਉਣਾ ਵਾਜਬ ਹੈ ? ਚੱਲੋ ਮੰਨ ਵੀ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਉਹ ਸਹੀ ਨੇ, ਫਿਰ ਬਾਦਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਗ਼ਲਤ ਕੰਮ ਸਹੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਗਏ ?
ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਪੇਸ਼ੀ
ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਸੁਣਿਆ ਸੀ ਕਿ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੂੰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੇ ਤਲਬ ਕਰਕੇ ਸਜਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਪਰ ਸੋਚਿਆ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਅਜੇਕੋ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ ਇਹ ਦੁਹਰਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾ । ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਲੀਡਰਾਂ ਦੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਤੇ ਪੇਸ਼ੀ ਹੋਈ ਕਿ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਸਿੱਖ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚਲਾਉਂਦੇ ਸੀ ਅਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਫ਼਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕੇ । ਇਸ ਪੇਸ਼ੀ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜ ਦਿੱਤਾ ।
ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਜੋ ਉਥੇ ਹੋਈਆਂ ਉਹ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨੇ:
ਗਿਆਨੀ ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ (ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ[1]): ਜਿਸ ਪੰਥਕ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰਨੀ ਸੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਸੀ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਸਲ ਮੁੱਦਿਆਂ ਤੋਂ ਪਾਸੇ ਹੋ ਕੇ ਕੇਵਲ ਰਾਜਸੀ ਸੱਤਾ ਦਾ ਸੁੱਖ ਮਾਣਦਿਆਂ ਹੋਇਆਂ, ਆਪਣੇ ਪੰਥਕ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਭੁਲਾ ਕੇ, ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਕਾਰਜ ਕਰਕੇ, ਅੱਜ ਉਹ ਪੰਥ ਦੇ ਸਨਮੁੱਖ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਤੇ ਸਤਗੁਰਾਂ ਦੇ ਹਜੂਰੀ ਵਿਚ, ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਖੜ੍ਹੇ ਨੇ । ਮੈਂ ਫਿਰ ਇਸ ਗੱਲ਼ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਦਿਆ, ਜਿਵੇਂ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਜੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਇਹ ਸਮੁੱਚਾ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ, ਦੇਸਾਂ-ਪ੍ਰਦੇਸਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਬੈਠਾ ਹੋਇਆ ਅੱਜ ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਦੇਖ ਵੀ ਰਿਹਾ, ਸੁਣ ਵੀ ਰਿਹਾ, ਮਹਿਸੂਸ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ, ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀ ਨੇ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਲੀਡਰ ਨੇ, ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੀ ਲੀਡਰ ਤੱਕ, ਏਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ, ਅਸੀਂ ਪੰਜ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਖਲ੍ਹੋ ਕੇ ਆਪ ਜੀ ਦੇ ਨਾਲ ਇਹ ਬਚਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਕਿਉਂਕਿ ਪਿਛਲੇ 10-15 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਵਰਤਾਰਾ ਹੀ ਐਸਾ ਵਰਤਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਭੂਮਿਕਾਵਾਂ ਸਨ ਉਹ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋ ਗਈਆਂ । ਕਿਉਂਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਅਹੁਦਿਆਂ ਤੇ ਬੈਠੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਕੰਮ ਹੀ ਐਸੇ ਕੀਤੇ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਇਹ ਪਦਵੀਆਂ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋ ਗਈਆਂ । ਔਰ ਸ਼ੱਕ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਇਕ ਸੁਭਾਅ ਬਣ ਗਿਆ । ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਇਹ ਸਪਸ਼ਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਗੁਰੂ ਕੀ ਹਜੂਰੀ ਵਿਚ, ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡੇ ਲੀਡਰ ਤੱਕ, ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਦਬਾਅ, ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਕੋਈ ਟੈਲੀਫੋਨ, ਯਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੀ ਜਿਹੜੀ ਕੋਈ ਸਲਾਹ ਹੈ ਉਹ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ । ਹਾਂ, ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ, ਅਕਾਲੀ ਵਰਕਰਾਂ ਦੇ ਟੈਲੀਫੋਨ ਸਾਨੂੰ ਜ਼ਰੂਰ ਆਏ, ਜਿਵੇਂ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਲਾਹਾਂ ਵੀ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਸੁਝਾਅ ਵੀ ਦਿੱਤੇ, ਔਰ ਜੋ ਪੰਥਕ ਪੀੜਾ ਸੀ, ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਵੀ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਥ ਨੂੰ ਇਸ ਦੌਰ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੱਢਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਥ ਦੀ ਇਹ ਜਮਾਤ ਹੈ ਅਕਾਲੀ ਦਲ । ਜੇਕਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਜਿਉਂਦਾ ਤੇ ਉਹ ਸਾਡੇ ਹਿੱਤਾਂ ਹੀ ਰਾਖੀ ਜਿਹੜੀ ਆ ਉਹ ਕਰ ਸਕਦਾ । ਸੋ ਅੱਜ ਜੋ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ, ਗੁਨਾਹ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦਾ ਲੇਖਾ ਜੋਖਾ ਅੱਜ ਸਮੁੱਚੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਕੀਤਾ ਜਾਣਾ ।
ਮੈਂ ਮਾਇਕ ਵਾਲੇ ਵੀਰ ਨੂੰ ਕਵਾ ਕਿ ਮਾਈਕ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੜ੍ਹਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਕੋਰਡਲੈਸ ਮਾਈਕ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਫੜਾਇਆ ਜਾਏ । ਔਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਜੋ ਵੀ ਬੋਲਣਾ ਉਹ ਸੱਚ ਬੋਲਣਾ । (ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੇ ਕੁਝ ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੂੰ ਬੋਲਿਆ ।) ਤੁਸੀਂ ਇਥੇ ਖੜ੍ਹੇ-ਖੜ੍ਹੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਲੱਤ ਵਿਚ ਫਰੈਕਚਰ ਆ, ਜੇ ਝੁੱਕ ਕੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਆ, ਜੇ ਝੁੱਕ ਕੇ ਮੱਥਾ ਨਹੀਂ ਟੇਕ ਸਕਦੇ ਤਾਂ ਐਵੇਂ ਸਤਿਗੁਰਾਂ ਨੂੰ ਨਮਸਕਾਰ ਕਰੋ । ਔਰ ਇਹ ਬਚਨ ਕਰੋ ਕਿ ਜੋ ਵੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਏ, ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਏ, ਉਹਦਾ ਤੁਸੀਂ ਸਹੀ-ਸਹੀ ਉੱਤਰ ਦਿਓਗੇ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦ ਪਿਤਾ ਦਾ ਬਖ਼ਸ਼ਿੰਦ ਦਰ ਹੈ ਕਰਿ ਉਪਦੇਸੁ ਝਿੜਕੇ ਬਹੁ ਭਾਤੀ ਬਹੁੜਿ ਪਿਤਾ ਗਲਿ ਲਾਵੈ । ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਆਪਾਂ ਆਪਣੇ ਗੁਨਾਹ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਵਿਚ ਕਬੂਲ ਕਰ ਲਈਏ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਸਮਰੱਥ ਗੁਰੂ ਸਾਡੇ ਤੇ ਬਖਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਕੇ, ਸਾਡੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਗੁਨਾਹਾਂ ਨੂੰ ਬਖ਼ਸ਼ ਕੇ, ਫਿਰ ਦੁਬਾਰਾ ਆਪਣੇ ਚਰਣਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ੍ਹ ਲੈਣ । ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਪਹਿਲਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਪੰਥਕ ਮੁੱਦਿਆਂ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਹੋਈਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਸਾਰ ‘ਤਾ ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਦੇ ਵਿਚ ਜਵਾਬ ਦੇਣਾ ।
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਹਾਂ ਜੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਕੀਤਾ । ਦੂਜਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ...
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਬਹੁਤ ਭੁੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ । ਸਾਡੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ …
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਜੋ ਪੁੱਛਿਆ ਜਾਏ, ਉਹਦਾ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਦੇ ਵਿਚ ਜਵਾਬ ਦੇਈ ਜਾਉ । ਸਵਾਲ ਮੈਂ ਪੜ੍ਹ ਰਿਹਾ, ਸੰਗਤ ਦੇ ਸਮਝ ਵਿਚ ਆ ਰਿਹਾ । ਤੁਸੀਂ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦੇਈ ਜਾਉ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਦੂਜਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਬੇਗੁਨਾਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕੋਹ-ਕੋਹ ਕੇ ਕਤਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜਾਲਮ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦੇਣੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਟਿਕਟਾਂ ਦੇਣੀਆਂ । ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਹਾਂ ਜੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਤੀਜਾ ਸਵਾਲ ਇਹ ਹੈ । ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਦੁਸ਼ਮਣ, ਸੌਧਾ ਸਾਧ, ਜਿਸ ਵਿਰੁੱਧ ਜੋ ਦਰਜ਼ ਕੇਸ ਸੀ, ਉਸਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਭੁੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ...
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਦੇ ਵਿਚ ਦੇ ਦਿਉ ।
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਜੀ, ਹਾਂ ਜੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਚੌਥਾ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੌਧਾ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੁਵਾਉਣੀ, ਉਹ ਵੀ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੰਗਣ ਤੋਂ । ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਤੇ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ ਬੁਲਾਇਆ, ਜੋ ਸਟੇਟਮੈਂਟਾ ਵੀ ਨੇ ਉਹ ਸੰਗਤ ਦੇ ਵਿਚ ਚਰਚਾ ਵੀ ਹੈ । ਔਰ ਉਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਚਿੱਠੀ ਦੇਣੀ ਕਿ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ ਕਰ ਦਿਉ । ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਸਰਕ—
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ।
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਭੁੱਲਾਂ ਹੋਈਆਂ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਕਰਕੇ ਬਖ਼ਸ਼ …
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਤੁਸੀਂ ਸੌਧਾ ਸਾਧ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ ਹੈ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਬੜੀ …
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿਉ । ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਤੇ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਕੇ ਸੌਧਾ ਸਾਧ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਮੰਗੇ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇਣ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਕਿਹਾ । ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਵਿਚ ਉੱਤਰ ਦਿਉ ।
(ਇਥੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਥੋੜ੍ਹਾ ਝਿਜਕਦਾ ਦਿਖਿਆ, ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਵੀ ਦੇਖਿਆ । ਤਕਰੀਬਨ ਪੰਜ ਸੈਕਿੰਟ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬੋਲਿਆ ਬਾਦਲ ।)
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਇਸ ਗੱਲ਼ ਦਾ ਪਰਦਾ ਤੁਸੀਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ ਰੱਖੋ, ਭਾਰ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਓਗੇ । ਮਨ ਕਰਕੇ ਵੀ ਭਾਰ ਮੁਕਤ ਹੋ ਜਾਓਗੇ ।
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਹਾਂ ਜੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਸੰਗਤ ਵਿਚ ਵੀ ਤੇ ਗੁਰੂ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿਚ ਵੀ ਬਖ਼ਸ਼ੇ ਜਾਓਗੇ ।
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਹਾਂ ਜੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵੇਲੇ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਜੀ ਦੇ ਸਰੂਪ ਜਿਹੜੇ ਸਨ ਉਹ ਚੋਰੀ ਹੋਏ । ਕੰਧਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਪੋਸਟਰ ਲਾਏ ਗਏ, ਵੰਗਾਰਿਆ ਗਿਆ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ । ਗੰਦੀਆਂ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੋਸਟਰਾਂ ਤੇ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ । ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਚੋਰੀ ਕਰਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਨੱਪਣ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ-ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੇ । ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਲੱਭਿਆ ਨਹੀਂ । ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੇ ਪਾਵਨ ਸਰੂਪਾਂ ਦੇ ਅੰਗ ਪਾੜ੍ਹ ਕੇ ਤੇ ਗਲੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਖਿਲਾਰੇ ਗਏ । ਔਰ ਤੁਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਸ਼ਟਾਂ ਦੀ ਪੁਸਤ-ਪਨਾਹੀ ਕੀਤੀ । ਔਰ ਓਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜਿਹੜਾ ਮੋਰਚਾ ਲੱਗਾ ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਜਾਂ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਜਾ ਕੇ ਸੰਗਤਾਂ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਕੇ ਬੈਠੀਆਂ, ਉਥੇ ਦੋ ਸਿੱਖ ਤੁਸੀਂ ਗੋਲੀਆਂ ਮਾਰ ਕੇ ਭੁੰਨੇ । ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਕਾਰ ਵੇਲੇ ਹੋਇਆ, ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਤੁਸੀਂ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਹੀਂ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਅੱਖਾਂ ਉਪਰ ਚੁਕਦੇ ਹੋਏ: ਹੋਇਆ ਜੀ ਗੁਨਾਹ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਜਿਹੜੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਕਹਿਕੇ ਸੌਧਾ ਸਾਧ ਦੀ ਮੁਆਫ਼ੀ ਵਾਲਾ ਜਿਹੜਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਸੀ ਉਸਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਵਾਸਤੇ, ਜਿਹੜੇ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ਗੁਰੂ ਕੀ ਗੋਲਕ ਦੀ ਪੈਸੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਇਹ ਤੁਸੀਂ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਫਿਰ ਅੱਖਾਂ ਉੱਪਰ ਚੁਕਦਾ ਹੋਇਆ, ਬੋਲਣ ਕੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੋਇਆ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਜਿਹੜੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲੋਂ ਗੋਲਕ ਦੇ ਪੈਸਿਆਂ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਵਾਈ ਗਈ ਔਰ ਆਪਣੀ ਦਵਾਈ ਹੋਈ ਮੁਆਫ਼ੀ ਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਵਾਸਤੇ, ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਇਸ਼ਤਿਹਾਰ ਦਿੱਤੇ ਗਏ, ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ?
ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ: ਹਾਂ ਜੀ ।
ਦਸ-ਪੰਦਰਾਂ ਸੈਕਿੰਡ ਕੋਈ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਬੋਲਿਆ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਡਾ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਅਕਸਰ ਹਰ ਗੱਲ ਵਿਚ ਆਉਂਦਾ । (ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਚੀਮੇ ਨੇ ਮਾਇਕ ਬਾਦਲ ਕੋਲੋਂ ਲੈ ਲਿਆ ।) ਤੁਸੀਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਓ । (ਤੇ ਉਹ ਆ ਗਿਆ) । ਜਿਹੜੀ ਸਰਸੇ ਵਾਲੇ ਨੇ ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਦੀ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦਾ ਪੱਤਰ ਜਿਹੜਾ, ਉਹ ਆਇਆ ਜਾਂ ਬਣਾਇਆ, ਕੀ ਕੀਤਾ ਕੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ, ਜਿਹੜਾ ਉਹਦੇ ਉੱਤੇ ਖਿਮਾ ਯਾਚਨਾ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ, ਉਹ ਤੁਹਾਡਾ ਨਾਂ ਲੱਗਦਾ ਕੀ ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਰਾਈਟ (write) ਕੀਤਾ, ਕੀ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਜਾਂ ਝੂਠ ਹੈ ? ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਤੁਸੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ... ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਵਿਚ ਜੁਆਬ ਦੇਣਾ । ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦਾ ਗੁਰੂ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਨਾ ਝੂਠ ਬੋਲਣਾ, ਨਾ ਪਰਦਾ ਰੱਖਣਾ, ਗੁਰੂ ਬਖ਼ਸਿੰਦ ਹੈ । ਤੁਹਾਡਾ ਜੇ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਧੋਤਾ ਜਾਏਗਾ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੀਤਾ । ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਵਿਚ ਜਵਾਬ ਦਿਉ ।
ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਗੁਰੂ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਹਜ਼ੂਰੀ ਦੇ ਵਿਚ ਕਹਿੰਨਾ ਕਿ ਖਿਮਾ ਯਾਜਨਾ ਵਰਡ ਆਪਣੇ ਵੱਲੋਂ ਕੋਈ ਐਡ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ...
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਠੀਕ ਹੈ । ਉਹ ਕੀਤਾ ਕੀਹਣੇ ਹੈ ? ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ ?
ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾਂ ਵਿਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੁੰਦਾ । ਮੈਂ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਐਡ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਖਿਮਾ ਯਾਚਨਾ ਸ਼ਬਦ ਜੋ ਹੈ ਤੁਹਾਡੇ ਮੁਤਾਬਕ ਉਹ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਐਡ ਕੀਤਾ ?
ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਨਹੀਂ ਅਖ਼ਬਾਰਾ ਵਿਚ ਕੰਟਰੋਵਰਸੀ ਪਾਈ ਆ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਠੀਕ ਹੈ ।
ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਠੀਕ ਹੈ । ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ । ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਦੋਸ਼ ਹੈ, ਇਹ ਗੱਲ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਹੈ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਜਿਹੜੀ ਸੌਧਾ ਸਾਧ ਨੇ ਜੋ 2007 ਵਿਚ, ਜਦੋਂ ਉਹਨੇ ਸਲਾਬਤਪੁਰੇ ਵਿਚ ਉਹ ਸ਼ਰਬਤ ਘੋਲ ਕੇ ਉਸਨੂੰ ਜਾਮੇ-ਇੰਨਸਾ ਦਾ ਨਾਂ ਦਿੱਤਾ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਾਈ, ਉਹ ਪੁਸ਼ਾਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਹੱਥ ਹੈ ?
ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ: ਇਹ ਸ਼ਰੇਆਮ ਝੂਠ ਆ ਜੀ, 100 ਫ਼ੀਸਦੀ ਝੂਠ ਆ । ਮੈਂ ਇਹ ਗੱਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਕਹਿੰਨਾ । ਬਲਕਿ ਢੀਂਗਸਾ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਨਾ ਜੀ ਮੈਂ ਦੂਸਰੇ ਦਿਨ ਹੀ ਨਕਾਰਿਆ ਸੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜਾਂ ਨਾ ਵਿਚ ... ।
ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ: ਟੋਟਲੀ ਝੂਠ ਆ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਗੁਰੂ ਜਾਣਦਾ ਜਾਂ ਤੁਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੋ ।
ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ: ਸਵਾਲ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਬਲੈਕਥੰਡਰ ਵਿਚ 200 ਰਾਕਟ ਜੋ ਸਨ ਉਹ ਗਾਇਬ ਹੋਏ, ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਦਰ, ਜਾਂ ਪਰਿਕਰਮਾ ਵਿਚ ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ ਤੇ, ਉਹਦੇ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ ਦੇ ਦੋ ਸਿੱਖ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ । ਤੁਸੀਂ ਉਹਦੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ ?
ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ: ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਇਆ ਨੀ ਜੀ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਥੇ ਆਇਆ ... ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਗਰੇ ਚ ਸੀ ... ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਰੇਆਮ ਮੇਰੇ ਵਿਰੁੱਧ ਜਾਣਬੁਝ ਕੇ ਦੋਸ਼ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ । ਮੈਂ ਇਥੇ ਆਇਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਉਸ ਦਿਨ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਠੀਕ ਹੈ । ਅੱਗੇ ਮਾਈਕ ਦਿਉ ਜੀ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ । ਜਿਹੜੇ ਜਾਲਮ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੇ । ਜਾਂ ਟਿਕਟਾਂ ਦਵਾਈਆਂ ਨੇ । ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ । ਜਿਵੇਂ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਤਕਰੀਰ ਦੇ ਵਿਚ ਸੰਗਤ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਨੇ ਕਿ ਉਹ ਜਾਲਮ, ਉਹ ਬੁੱਚੜ, ਉਸ ਅਫ਼ਸਰ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਝੂਠੇ ਪੁਲਿਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਬਣਾਕੇ, ਵੱਖ-ਵੱਖ ਥਾਂਵਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ । ਔਰ ਅਕਾਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਕੇ ਅਹੁਦੇ ਦਿੱਤੇ ਗਏ । ਤੁਸੀਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ਦੱਸੋ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਗੁਨਾਹ ਇਹ ਕੀਤਾ ਕਿ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।
ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤਾ । ਮੈਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਬੁਲਾਉਣ ਲਈ ਜ਼ਰੂਰ ਕਿਹਾ ਸੀ, ਮੈਂ ਉਹਦੀ ਜ਼ਰੂਰ ਹਾਮੀ ਭਰੀ ਹੈ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਰੱਖੜਾ, ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਰੱਖੜਾ । ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਤੂੰ ਕਹਿਣਾ ਕੁਝ ਇਹਦੇ ਬਾਰੇ ? ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਹਿਣਾ ਕੁਝ ਹੋਰ ?
ਪਰਮਿੰਦਰ ਸਿੰਘ: ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਜ਼ਰੂਰ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਫ਼ੈਸਲੇ ਦੇ ਵਿਚ ਮੇਰਾ ਕੋਈ ਰੋਲ ਨਹੀਂ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ । ਜਾਲਮ ਪੁਲਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀਆਂ ਦਵਾਉਣ ਵਿਚ ਜਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡਾ ਕਿੰਨਾ ਕੁ ਹੱਥ ਆ ।
ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਪਤਾ ਵੀ ਹੈਨੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਸਫ਼ਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਆ ਯਾ ਨਹੀਂ ?
ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ: ਅੱਜ ਤੱਕ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ।
ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ: ਠੀਕ ਹੈ । ਜਿਹੜੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਕਬੂਲਨਾਮੇ, ਜਿਹੜੇ ਗੁਨਾਹ ਹੋਏ ਉਹਨਾਂ ਉਹ ਸੰਗਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵੀਡੀਉ ਰਾਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੋ ਜਵਾਬ ਸਨ ਉਹ ਦਿੱਤੇ ਆ । ਔਰ ਜਿਹੜੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗੁਨਾਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਨੇ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਖੜੇ ਹੋ ਜਾਉ । ਬਾਕੀ ਸਾਈਡ ਤੇ ਹੋ ਜਾਓ[2] ।
ਜੋ ਸ਼ਾਇਦ ਨਵੇਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਸੋ ਤਾਂ ਕਰਕੇ ਇਥੇ ਕੁਝ ਦੱਸਣਾ ਬਣਦਾ ਹੈ । ਇਸ ਸੱਚ ਨੂੰ ਕੋਈ ਵੀ ਝੁਠਲਾ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਨੇ ਇਸਨੂੰ ਪੰਥਕ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਥਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਾ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਨਾਹ ਸੀ । ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇਹ ਗੁਨਾਹ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ 1996 ਦੇ ਵਿਚ ਮੋਗਾ ਕਾਨਫਰੈਂਸ ਦੇ ਵਿਚ ਪੰਥਕ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਬਦਲ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ । ਫਿਰ ਲਗਾਤਾਰ ਜੋ ਆਇਆ ਉਹ ਉਸੇ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਗਿਆ ।
ਦੂਜਾ ਗੁਨਾਹ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਨੂੰ ਤਰੱਕੀਆਂ ਅਤੇ ਟਿਕਟਾਂ । ਇਸ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਨਾਂ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਲਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਇਸ਼ਾਰਾ ਸੁਮੇਧ ਸੈਣੀ ਵੱਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਤੇ ਇਹ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗਦੇ ਰਹੇ ਨੇ ਕੇ ਇਹਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਕੋਹ-ਕੋਹ ਕੇ ਮਾਰਿਆ । ਇਸਨੂੰ ਡੀ.ਜੀ.ਪੀ ਪੰਜਾਬ ਵੀ ਲਾਇਆ ਗਿਆ 2012 ਦੇ ਵਿਚ ਜਿਸ ਵੇਲੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸੀ । ਕਈ ਅਕਾਲੀ ਵਰਕਰ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਜਾਂ ਕੇਂਦਰ ਦਾ ਹੱਥ ਸੀ, ਪਰ ਗੱਲ ਤਾਂ ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਤੇ ਲੱਗੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਦਾ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕੀ ਕੀਤਾ ? ਇਥੇ ਇਹ ਵੀ ਦੱਸਣਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਇਹ ਫ਼ੈਸਲਾ ਆਪਣੇ ਆਪ ਲਿੱਤਾ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਡੀ.ਜੀ.ਪੀ ਲਾਇਆ ਜਾਵੇ । ਦੂਜਾ ਇਜ਼ਹਾਰ ਆਲਮ, ਜਿਸ ਤੇ ਸੁਮੇਧ ਸੈਣੀ ਵਾਂਗੂੰ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲੱਗੇ ਕਿ ਇਸਨੇ ਸਿੱਖ ਮਾਰੇ, ਉਸਨੂੰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਮਲੇਰਕੋਟਲੇ ਲਈ 2012 ਵਿਚ ਟਿਕਟ ਦਿੱਤੀ । ਜੋ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਟਿਕਟ ਵਾਪਸ ਲੈ ਕੇ ਉਸਦੀ ਘਰਵਾਲੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਚੱਲੋ ਮੰਨ ਲਿਆ ਕਿ ਲੋਕਤੰਤਰ ਵਿਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਨੇ ਵੋਟਾਂ ਲੈਣ ਲਈ, ਇਹ ਵੀ ਮੰਨ ਲਿਆ ਕਿ ਮਲੇਰਕੋਟਲਾ ਇਕ ਮੁਸਲਿਮ ਵੱਧ ਵਸੋਂ ਵਾਲਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ, ਪਰ ਕੀ ਇਜ਼ਹਾਰ ਆਲਮ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਮੁਸਲਮਾਨ ਬੰਦਾ ਮਿਲਿਆ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ?
ਤੀਜਾ ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਗੁਨਾਹ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿਰਸਾ ਵਿਖੇ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ ਨਾਂ ਦੇ ਡੇਰੇ ਦਾ ਮੁੱਖੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ 2017 ਦੇ ਵਿਚ ਬਲਾਤਕਾਰ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਪਾਇਆ ਗਿਆ, ਅਤੇ 2019 ਦੇ ਵਿਚ ਕਤਲ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ । ਉਹ ਆਪਣੀ ਸਜਾ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਭੁਗਤ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਹ ਗੱਲ 2007 ਦੀ ਹੈ ਜਦ ਉਸਨੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ੍ਵਾਂਗ ਰਚਾ ਕੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸ਼ਰਬਤ ਦੇਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਉਹ ਦਿਨ । ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਸਿੱਖ ਤਿਆਰ ਖੜ੍ਹੇ ਸੀ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੇ ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਜਾਣ ਲਈ, ਵਿਚਕਾਰ ਸੌਆਂ ਦੇ ਕਰੀਬ ਪੁਲਿਸ ਮੁਲਾਜ਼ਮ, ਸ਼ਾਇਦ ਇਕ ਸਿੱਖ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਅੱਗ ਲਾਵਾਂਗੇ ਡੇਰਿਆਂ ਨੂੰ । ਕਈ ਦਿਨ ਇਹ ਸਥਿਤੀ ਰਹੀ । ਬਾਦਲਾਂ ਨੇ ਕੇਸ ਵਾਪਸ ਲਿੱਤੇ ਨਾਲੇ ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦਾ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦਾ ਜਥੇਦਾਰ ਸੀ, ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ, ਉਸਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜੇਬੀ ਵਿਚ ਰੱਖਿਆ ਤੇ ਉਹ ਫ਼ੈਸਲੇ ਕਰਵਾਏ ਜੋ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਸਨ ।
ਇਹ ਗੱਲ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਪਤਾ ਨਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਸੱਚਾ ਸੌਦਾ, ਬਿਆਸ, ਅਤੇ ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਡੇਰੇ ਨੇ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਲੋਕ ਮੰਨਦੇ ਨੇ । ਅਤੇ ਤਕਰੀਬਨ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਰਾਜਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਡੇਰਿਆਂ ਤੇ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਆਪਣੇ ਪਹਿਰੋਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿ ਕੇ ਵੋਟਾਂ ਇਕ ਖਾਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪਾ ਸਕਣ । ਬਾਦਲਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਉਣਾ-ਜਾਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਕੁਝ 10 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੋਟੋਆਂ ਸਿਰਸਾ ਸਾਧ ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਬੈਠਿਆਂ ਦੀਆਂ ਵੀ ਆਈਆਂ ਸਨ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਬਿਆਸ ਮੁੱਖੀ ਬਾਦਲ ਦੀ ਕੁੜੀ ਦੇ ਵਿਆਹ ਵੀ ਆਇਆ ਸੀ । ਸੋ ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਿਰਸਾ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ੀ ਦੇਣ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲੋਕ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਪਾ ਦੇਣ । ਗਿਆਨੀ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਦੀਆਂ ਜੋ ਦੋ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਰਹੀਆਂ ਉਹ ਸਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਫ਼ਕਰ-ਏ-ਕੌਮ ਦਾ ਅਵਾਰਡ ਦੇਣਾ, ਅਤੇ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ ਕਰਨਾ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਨ ਜੱਥੇਦਾਰਾਂ ਤੋਂ ਉੱਠ ਗਿਆ, ਉਹ ਇਹ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਗਏ ਕਿ ਇਹ ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਗ਼ੁਲਾਮ ਨੇ । ਪਰ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੀ ਪੇਸ਼ੀ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਇਹ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਰਾਜ ਅਤੇ ਧਰਮ ਵਿਚੋਂ ਧਰਮ ਪਹਿਲਾਂ ਆਏਗਾ, ਫਿਰ ਰਾਜ । ਖ਼ੈਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਰੌਅ ਦੇਖ ਕੇ ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਦੀ ਮੁਆਫ਼ੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਈ ਗਈ, ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੀ ਪੇਸ਼ੀ ਵੇਲੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੋਂ ਫ਼ਕਰ-ਏ-ਕੌਮ ਦਾ ਅਵਾਰਡ ਵੀ ਵਾਪਸ ਲੈ ਲਿਆ ਗਿਆ ।
ਪੰਜਵਾਂ ਗੁਨਾਹ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਰੂਪਾਂ ਦਾ ਚੋਰੀ ਹੋਣਾ, ਬੇਅਦਬੀ, ਅਤੇ ਗੋਲੀ-ਕਾਂਡ । ਮੇਰਾ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਬੇਅਦਬੀ ਅਤੇ ਸਰੂਪਾਂ ਦੇ ਚੋਰੀ ਹੋਣ ਵਿਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਕੋਈ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਵਿਚ ਕਮੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰ ਨੇ, ਪਰ ਉਹ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗਿਰ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ । ਨਾਲੇ ਕਿਹੜੀ ਸਰਕਾਰ ਆਪਣੇ ਸਮੇਂ ਵੇਲੇ ਕੋਈ ਅਜਿਹੀ ਹਰਕਤ ਕਰੇਗੀ ? ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਉਦੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਜਦੋਂ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵਿਚ ਪੈਰ ਪਸਰੇ । ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ, ਪਰ ਕਈ ਲੋਕ ਸੋਚਦੇ ਜ਼ਰੂਰ ਨੇ । ਹਾਂ, ਗੋਲੀ-ਕਾਂਡ ਵੇਲੇ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਹੋਮ-ਮਨਿਸਟਰ ਸੀ, ਉਸ ਨੂੰ ਪੁੱਛੇ ਬਿਨਾਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ, ਜਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿ ਉਸਦਾ ਇਹ ਫ਼ਰਜ਼ ਸੀ ਕਿ ਇਸ ਪਿਛੇ ਜਿਸਦਾ ਹੱਥ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਨੰਗਿਆਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਪਰ ਇੱਦਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ।
ਛੇਵਾਂ ਗੁਨਾਹ ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੇ ਪੈਸੇ ਦੀ ਦੁਰਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ । ਜਿਹੜੇ ਵੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਕੋਲ ਪੈਸੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ ਤੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਉਹ ਪਾਠੀਆਂ/ਰਾਗੀਆਂ ਦੀਆਂ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ, ਗੁਰਦੁਆਰਿਆਂ ਦੀ ਉਸਾਰੀ, ਹਸਪਤਾਲ, ਸਕੂਲ, ਕਾਲਜ, ਇਤਿਆਦਿ ਲਈ ਪੈਸੇ ਵਰਤਣ ਤਾਂ ਵਧੀਆ ਗੱਲ ਹੈ । ਪਰ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਇਸਤੇਮਾਲ ਗ਼ਲਤ ਹੈ । ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਸਿਆਸਤ ਅਤੇ ਧਰਮ ਸਿੱਖੀ ਵਿਚ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀਂ ਚਲ ਸਕਦੇ, ਜੇ ਚਲਣਗੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ । ਇਹ ਆਪਾਂ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਦੇਖ ਹੀ ਲਿੱਤਾ ਹੈ । ਸੋ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਗ਼ਲਤ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਬੋਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਹਰ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦਾ ਇਹ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਜਿਵੇਂ ਵੀ ਹੋ ਸਕੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਦੇ ਵਿਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਵੇ, ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਸਮਝ ਰੱਖੇ, ਅਤੇ ਜੇ ਲੋੜ ਪਵੇ ਤਾਂ ਸਿੱਖੀ ਲਈ ਸਿਆਸਤ ਵਿਚ ਵੀ ਆਵੇ । ਪਰ ਗੁਰੂ ਦੀ ਗੋਲਕ ਦੇ ਪੈਸੇ ਕਦੇ ਵੀ ਸਿਆਸਤ ਲਈ ਨਾ ਵਰਤੇ ।
ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਵਿੱਖ
ਪਿਛਲੇ ਪੰਜਾਹ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਬੰਦਿਆਂ ਦਾ ਕਿਰਦਾਰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗ਼ਲਤ ਹੀ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਤਾਂ ਇਸਨੂੰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੋਂ ਬਾਦਲ ਦਲ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ । ਕਈ ਬਾਦਲਾਂ ਦੇ ਵਰਕਰ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ‘ਅਕਾਲੀ ਦਲ’ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਨਾਕਿ ‘ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ’, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਬਾਦਲ ਦੀ ਨਹੀਂ । ਜੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸੱਚੀ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਬੰਦਾ ਹੀ ਰਿਹਾ ? ਜਦ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਬਣੀ ਤਾਂ ਬਾਦਲ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕਿਉਂ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ ? ਕਈ ਅਜਿਹੇ ਬੇਵਕੂਫ਼ ਕਿਸਮ ਦੇ ਬੰਦੇ ਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਵਿਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕੋਈ ਆਗੂ ਹੋਰ ਹੈ ਨਹੀਂ ਪਾਰਟੀ ਵਿਚ । ਦੇਖੋ ਕਿੰਨੀ ਹਾਸੋ-ਹੀਣੀ ਗੱਲ਼ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਪਿਛਲੇ 30 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵਧੀਆ ਆਗੂ ਹੀ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ । ਅੱਜ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਜੋ ਹਾਲ ਹੈ, ਉਹ ਇਸੇ ਵਜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ । ਬਾਦਲਕੇ ਘੱਟੋ-ਘੱਟ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕੁਝ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦੇ ।
ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਸਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਕੋਲ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਮਝ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਰਪੰਚ ਹੀ ਬਣਾ ਦਿਉ ਤਾਂ ਇਹ ਖ਼ੁਸ਼ ਨੇ, ਬਸ ਤਾਕਤ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਕਿਸੇ ਤਰੀਕੇ ਦੀ ਵੀ ਹੋਵੇ । ਤੇ ਜੇਕਰ ਤਾਕਤ ਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਖੁੱਸੇ ਨਾ, ਜੇਕਰ ਖੁਸ ਰਹੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਤਾਕਤ ਦੇ ਮਾਰੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਕੁਝ ਵੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ । ਹੁਣ ਕੋਈ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਵਰਗਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਇਹ ਕਹਿ ਸਕੇ ਕਿ ਮੈਂ ਤਾਂ ਘੋੜਿਆਂ ਦੀ ਲਿੱਦ ਚੁਕਣੀ ਹੈ, ਨਵਾਬੀ ਦਾ ਕੀ ਕੰਮ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਭੁੱਖੇ ਸਿੱਖ ਫਿਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਜੋ ਰਾਜ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਨੇ ਚਾਹੇ ਕਿਸੇ ਦੀ ਗੁਲਾਮੀ ਕਰਕੇ ਹੀ ਮਿਲੇ, ਪਰ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ । ਇਹ ਤਰਾਸਦੀ ਹੈ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਕਿ ਆਪਾਂ ਇਥੇ ਆ ਕੇ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋ ਗਏ ਹਾਂ ।
1997 ਵਿਚ ਜਦੋਂ ਬੀ.ਜੇ.ਪੀ ਨਾਲ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਈ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੋ ਪਿਛਲੀ ਡੇਢ ਸਦੀ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵਾਪਰਿਆ ਉਸਦੀ ਕੋਈ ਨਾ ਕੋਈ ਗੱਲ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋਵੇਗੀ, ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੰਨਸਾਫ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਮਿਲੇਗਾ, ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਵੀ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਸੀ । ਪਰ ਜਦੋਂ ਸਰਕਾਰ ਆਈ ਤਾਂ ਸਭ ਕੁਝ ਭੁੱਲ ਗਏ । ਜਦ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਹੀ ਗਈ ਤਾਂ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ‘ਪੁਰਾਣੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਖੁਲ੍ਹ ਜਾਣਗੇ’ । ਬਹੁਤ ਹੀ ਗਹਿਰੀ ਦਿਲ ਤੇ ਸੱਟ ਮਾਰਨ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਇਹ । ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋਇਆ, ਨੌਜਵਾਨ ਘਰੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਮਾਰੇ ਗਏ, ਬੀਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਇਜ਼ਤਾਂ ਲੁੱਟੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਲੀਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਤੇ ਬਾਦਲ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਜ਼ਖ਼ਮ ਖੁਲ੍ਹ ਜਾਣਗੇ ? ਜੇਕਰ ਇਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਤਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਹਰ ਚੋਣਾਂ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਨਾਂ ਕਿਉਂ ਲੈਂਦੀ ਹੈ 1984 ਲਈ ? ਕੀ ਉਸ ਨਾਲ ਜ਼ਖ਼ਮ ਨਹੀਂ ਖੁੱਲਦੇ ? 2002 ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਆਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਸ ਹੀ ਨਹੀਂ ਰੱਖਣੀ ਚਾਹੀਦੀ, ਫਿਰ 2007-2017 ਤੱਕ ਬਾਦਲ ਵਿਰ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਬਣਿਆ, ਫਿਰ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਨਿਰਦੋਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ । ਕਿਉਂ ? ਕਿਉਂਕਿ ਸਿੱਖ ਸਭ ਭੁੱਲ ਚੁੱਕੇ ਸੀ, ਹਰ ਕੋਈ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵਿਅਸਤ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਖਾੜਕੂ ਲਹਿਰ 20-25 ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਗੱਲ ਸੀ ।
ਇਕ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲਣ ਦੀ ਬਹੁਤ ਆਦਤ ਹੈ । ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਭੁੱਲ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦਾਸ਼ਤ ਤਕੜੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ 2007 ਵਿਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਤਾਂ ਆਉਂਦੀ ਪਰ ਬਾਦਲ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨਹੀਂ ਬਣਨਾ ਸੀ । ਸਿੱਖ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਸੀ ਕਿ ਪੁਰਾਣੇ ਵਾਅਦੇ ਪੂਰੇ ਨਹੀਂ ਹੋਏ, ਅਸੀਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਚਿਹਰਾ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚੋਂ । ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਹੋ ਨਾ ਸਕਿਆ । ਜਾਂ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿਸੇ ਲੀਡਰ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਪਈ ਬਾਦਲ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਜਾਣ ਦੀ । ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਈ ਅਕਾਲੀ ਦਲਾਂ ਹੋਂਦ ਵਿਚ ਆਈਆਂ । ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਅਤੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਅਕਾਲੀਆਂ ਦਲਾਂ ਚਲਾ ਲਿੱਤੀਆਂ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਤੇ ਤੁਰ ਰਹੀ ਹੈ । ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਨੀ ਸਮਝ ਲੱਗੀ ਕਿ ਇਹ 2020 ਦੇ ਕਰੀਬ ਹੀ ਕਿਉਂ ਹੋਇਆ । ਕੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬਾਦਲ ਗ਼ਲਤ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ? ਉਦੋਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੁਝ ਬੋਲੇ ? ਕੀ 1997 ਵਾਲਾ ਵਾਅਦਾ ਭੁੱਲ ਗਏ ਸੀ ? ਸਰਸੇ ਸਾਧ ਨੂੰ ਮੁਆਫ਼ੀ, ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀਆਂ ਬੇਅਦਬੀਆਂ, ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਅਤੇ ਬਰਗਾੜੀ ਕਾਂਡ ? ਇਹ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਨੇ, ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਨੀ ਬੋਲੇ ਇਹ ?
ਇਹ ਗੱਲ਼ ਮੰਨਣੀ ਪਵੇਗੀ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹੀ ਲੱਗਦਾ ਰਿਹਾ ਕਿ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੇਗੀ, ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਪਾਰਟੀ ਹੋ ਨਿਬੜੇਗੀ ਜੋ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਨੂੰ ਲਾਂਭੇ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਗੱਲ਼ ਕਰੇਗੀ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਮੇਰੇ ਨਾਨਾ ਜੀ ਇਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਵੋਟ ਪੰਥ ਨੂੰ ਪਾਉਣੀ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਜੇਕਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਂਭ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਹੈ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ‘ਸਿੱਖ ਪੰਥ’ ਹੀ ਸੀ । ਮੇਰੇ ਦਾਦਾ ਜੀ ਮੋਹਣ ਸਿੰਘ ਤੁੜ ਅਤੇ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸੀ ਅਸਲੀ ਲੀਡਰ । ਮੈਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਆਦਾ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਪਰ ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਕਿ ਇਹ ਬਾਦਲਾਂ ਨਾਲੋਂ ਤਾਂ 100 ਗੁਣਾ ਚੰਗੇ ਹੋਣਗੇ ।
ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜੋ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨਾਲੋਂ ਟੁੱਟੇ ਨੇ ਉਹ ਬਾਦਲਾਂ ਕਰਕੇ ਹੀ ਟੁੱਟੇ ਨੇ । ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਦੇ ਵੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਨਹੀਂ ਆ ਸਕਦੀ ਸੀ । ਮੈਨੂੰ ਯਕੀਨ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ 2022 ਵਿਚ ਉਹ 92 ਸੀਟਾਂ ਤੇ ਜਿੱਤ ਹਾਸਲ ਕਰੇਗੀ । ਇਹ ਤਾਂ ਹੀ ਹੋ ਸਕਿਆਂ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਾਦਲ ਤੋਂ ਅੱਕ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਾਂਗਰਸੀ ਤੋਂ ਅੱਕ ਚੁੱਕੇ ਸਨ, ਕੁਝ ਹੋਰ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ । ਪਰ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਵੀ ਜਾਂ ਤਾਂ ਕੇਜਰੀਵਾਲ ਵੱਲ ਦੇਖੇਗੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਮੋਦੀ ਵੱਲ । ਆਪਣੇ ਆਪ ਇਹ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੀ । ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਇਕ ਖੇਤਰੀ ਪਾਰਟੀ ਹੀ ਵਧੀਆ ਕੰਮ ਕਰ ਸਕੇਗੀ । ਹੋਣਾ ਤਾਂ ਇਹ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲਾਂ ਨੇ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਰਲ ਜਾਂਦੀਆਂ, ਜਿਹੜੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਨੇ ਉਹ ਲਾਹੇ ਜਾਂਦੇ, ਅਤੇ ਇਕ ਨਵਾਂ ਬੰਦਾ ਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ । ਪਰ ਅਜਿਹਾ ਨਾ ਹੋਇਆ । ਮੇਰਾ ਹੁਣ ਵੀ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਬਣ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸਨੂੰ ਹਰਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਹੁਣ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਵਰਗਾ ਕਿਥੋਂ ਲੱਭੀਏ ?
ਭਾਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਹੋਣਾ ਨੇ ਵੀ ਆਪਣੀ ਇਕ ਪਾਰਟੀ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਹੈ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਵਾਰਿਸ ਪੰਜਾਬ ਦੇ) । ਇਹ ਸਮਾਂ ਹੀ ਦੱਸੇਗਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਕਾਰੀਗਰ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਜੇਕਰ ਇਹ ਵੀ ਇਕ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਈ ਤਾਂ ਬਾਦਲ ਦਲ ਵਾਲਾ ਹਾਲ ਤੈਅ ਹੈ । ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਚੋਣਾਂ ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਲੜਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਪੈ ਜਾਣ, ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਤਾਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਦੀ ਚੋਣ ਭਾਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਪਾਲ ਸਿੰਘ ਹੋਣੀ ਜਿੱਤ ਹੀ ਚੁੱਕੇ ਨੇ । ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਦੇਖੋ ਕਿ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵੋਟਾਂ ਵੰਡੀਆਂ ਗਈਆਂ ਇੰਨੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲਾਂ ਕਰਕੇ । ਇਕੱਠੇ ਰਵਾਂਗੇ ਤਾਂ ਰਾਜ ਕਰਾਂਗੇ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਗੁਲਾਮੀ ਅਤੇ ਆਪਸੀ ਲੜਾਈ ।
ਏ.ਆਰ. ਦਰਸ਼ੀ, ਜੋ ਇਕ ਪੀ.ਸੀ.ਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸੀ, ਉਸਨੇ 1999 ਵਿਚ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਸੰਤਾਂ ਤੇ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਸੀ, ਜੋ ਕੇ ਉਸ ਮੁਤਾਬਕ 1985 ਵਿਚ ਲਿਖੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਸੀ ਪਰ ਛਪੀ ਨਾ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ 1980 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਵਿਚ ਕੀ ਕੀਤਾ, ਉਹ ਲਿਖਿਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਨਾਲ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਉਸਨੇ ਇਹ ਸਭ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਰਾਜਸੀ ਲੀਡਰਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਕੀਤਾ, ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਲੱਗ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਫਿਰ ਤੋਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਕਥਨ ਸੱਚ ਹੋ ਨਿਬੜੇ ।
ਇਹ ਇਕ ਵਿਅੰਗਮਈ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਇਕ ਵਾਰ ਫੇਰ ਤੋਂ ਦੁਹਰਾਉਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ । ਪੂਰੇ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਜਸੀ-ਧਰਮੀ ਸਥਿਤੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸੀ । ਉਸ ਸਮੇ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਜਨਸੰਘ, ਜੋ ਕਿ ਇਕ ਹਿੰਦੂ ਕੱਟੜਵਾਦੀ ਪਾਰਟੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ।
ਉਸ ਸਮੇ ਵੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਹੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ । ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਨਰਮ ਜਾਂ ਧਰਮ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਅਕਾਲੀ, ਹਿੰਦੂ ਕੱਟਣਵਾਦ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਖੇਡੇ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਭੰਗ ਕਰ ਦਿੱਤੀ । 20 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਹ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਖੇਡ ਰਹੇ ਨੇ, ਬਿਨ੍ਹਾਂ ਇਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਜਾਣੇ ।
ਇਹ ਇਕ ਵਿਅੰਗਮਈ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਹਾਰੇ ਅਤੇ ਧਿਰਕਾਰੇ ਹੋਏ ਅਕਾਲੀ ਲੀਡਰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਤਾ ਤੇ ਆ ਗਏ ਨੇ ਜੋ 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸੀ । ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਤਰਾਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੀਡਰ ਇਕ ਵਾਰੀ ਫੇਰ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਦੇ ਸੱਚੇ ਲੀਡਰਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜ੍ਹ ਗਏ ਨੇ । ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਵਿਉਂਤਦੀ ਕਰਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਨੇ । 20 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਮੱਥੇਘੁੱਟੀ ਪਾਈ ਸੀ, ਅਤੇ ਆਪਣੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਉਸ ਅਤੇ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਵਰਤੀਆਂ ਸਨ, ਪਰ ਬਹਾਦਰ ਸੰਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਬਾਹ ਕੀਤਾ । ਅਤੇ ਆਖ਼ਰ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਲਈ ਮਦਦ ਮੰਗੀ, ਤਾਂ ਜੋ ‘ਮਹਾਨ ਗੱਦਾਰ’ (ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਲੋਂਗੋਵਾਲ) ਨੂੰ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੇ ਮਹਾਨ ਰੱਖਿਆਕਾਰ ਦੇ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੂੰ ਢਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ ।
ਅੱਜ ਵੀ ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਜਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ, ਨੂੰ ਡਰਾ-ਧਮਕਾ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਤਾਂ ਜੋ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਘਟਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ । ਇਹ ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਸੰਤਾਂ ਵੇਲੇ ਕੀਤਾ ਸੀ ।
ਪਰ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਬੜੇ ਧਿਆਨ ਦੇ ਨਾਲ ਦਵੰਦਵਾਦੀ ਪਦਾਰਥਵਾਦ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਆਪਣੀਆਂ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਵਿਉਂਤਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਸੁਧਾਰ ਕੇ ਬਣਾਉਣੀਆਂ ਚਾਹੀਦੀਆਂ ਨੇ, ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਲਈ ਸਹੀ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਿਉਂਤ ਬਣਾਉਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਦੁਹਰਾ ਨਾ ਸਕੇ ।[3]
ਪਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਹੋ ਸਕਿਆ । ਨਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਕੁਝ ਸੋਚਿਆ ਨਾ ਹੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਨੇ । ਬਸ ਸੱਤਾ ਦੇ ਲਈ ਜੋ ਕੁਝ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੀਤਾ, ਜੋ ਨਾ ਕੇਵਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਅਸੂਲਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸੀ ਬਲਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵੀ । ਪਰ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਪਵੇਗਾ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਕੋਈ ਲੀਡਰ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਵਾਂਗ ਇੰਨਾਂ ਸਮਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਹੋਵੇ । ਮੈਂ ਇਹ ਦਿਲੋਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੀ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਉੱਤੇ, ਜੋ 1970 ਦੇ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਹੋਇਆ, ਸਣੇ ਐਮਰਜੈਸੀ, 1984 ਦਾ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹਮਲਾ, ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ, ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਮਾਰਨਾ, ਫਿਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਬਨਣੀ, ਇਤਿਆਦਿ, ... ਪਰ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਇਹ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਚਾਹੇ ਉਹ ਸਹੀ ਸਨ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਉਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਚਲੀਆਂ ਗਈਆਂ । ਜੇਕਰ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ ਜਾਂਦੀ ਤਾਂ ਇਕ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਲਈ ਇਹ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਮਸਾਲਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਸੀ ।
[1] ਇਹ ਲੇਖ ਤਕਰੀਬਨ ਇਕ ਮਹੀਨਾ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਸੀ, ਪਰ ਨਿੱਜੀ ਰੁਝੇਵਿਆਂ ਕਾਰਨ ਛਾਪਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਿਆ । ਕੁਝ ਹਫ਼ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਗਿਆਨੀ ਰਗਬੀਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਤਖ਼ਤ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਬਦਲਿਆ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ । ਅਤੇ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਇਕ ਨਵਾਂ ਜਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ।
[2] ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇੰਨ-ਬਿੰਨ ਉਵੇਂ ਹੀ ਛਾਪਿਆ ਜਾਵੇ ਜਿਵੇਂ ਹੋਇਆ । ਪਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਇਕ-ਅੱਧਾ ਅੱਖਰ ਇੱਧਰ-ਉੱਧਰ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਸਾਨੂੰ ਦੱਸ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਠੀਕ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ।
[3] The Gallant Defender, A. R. Darshi, Pages 153-154, 1999
