Cliched Arguments - Part III

Clichéd Arguments Part III

Cliched arguments – Part I

Cliched arguments – Part II

Identity III

Clichéd argument 13: Khalsa Panth is nothing but a group of Hindus.

Reality: These anti-Sikh agenda-ist have spread so much litter on the Internet and in their books with almost all the non-existential proof and fake histories that their descendants are actually believing in that. I have but pity for them.

This’s been said by some ignorant person who learned history from the Internet. We are talking about all the clichéd arguments. Remember, no way we are having a count of people and then deciding if we’ve enough of them to have it on our clichéd argument list. No. Even if one tiny-brained person said it, we want to have it on our list, so that the future generations would know how the history was trying to be changed by some anti-Sikh apologists.

I think there’re countless examples to refute this statement.

Let’s check who’s Khalsa first according to gurbani and historical granths.

ਜਾਗਤ ਜੋਤ ਜਪੈ ਨਿਸਬਾਸੁਰ ਏਕ ਬਿਨਾ ਮਨ ਨੈਕ ਨ ਆਨੈ ॥
ਪੂਰਨ ਪ੍ਰੇਮ ਪ੍ਰਤੀਤ ਸਜੈ ਬ੍ਰਤ ਗੋਰ ਮੜੀ ਮਟ ਭੂਲ ਨ ਮਾਨੈ ॥
ਤੀਰਥ ਦਾਨ ਦਇਆ ਤਪ ਸੰਜਮ ਏਕ ਬਿਨਾ ਨਹ ਏਕ ਪਛਾਨੈ ॥
ਪੂਰਨ ਜੋਤ ਜਗੈ ਘਟ ਮੈ ਤਬ ਖਾਲਸ ਤਾਹਿਨ ਖਾਲਸ ਜਾਨੈ ॥੧॥ - ਦਸਮ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ

ਕਬਿਤੁ
ਕੀਏ ਜਦ ਬਚਨਿ ਸਤਿਗੁਰੂ ਕਾਰਨ ਕਰਨ ਸਰਬ ਸੰਗਤਿ ਆਦਿ ਅੰਤਿ ਮੇਰਾ ਖਾਲਸਾ ।
ਮਾਨੇਗਾ ਹੁਕਮੁ ਸੋ ਤੇ ਹੋਵੈਗਾ ਸਿਖ ਸਹੀ ਨਾ ਮਾਨੈਗਾ ਹੁਕਮੁ ਸੋ ਤੇ ਹੋਵੈਗਾ ਬਿਹਾਲਸਾ ।
ਪਾਂਚ ਕੀ ਕੁਸੰਗਤਿ ਤਜਿ ਸੰਗਤਿ ਸੌ ਪ੍ਰੀਤਿ ਕਰੇ ਦਯਾ ਔਰ ਧਰਮ ਧਾਰ ਤਿਆਗੇ ਸਬ ਲਾਲਸਾ ।
ਹੁੱਕਾ ਨ ਪੀਵੈ ਸੀਸ ਦਾੜ੍ਹੀ ਨ ਮੁੰਡਾਵੈ ਸੋ ਤੋ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਖਾਲਸਾ ॥੩੦॥੧੪੬॥ – ਸ੍ਰੀ ਗੁਰ ਸੋਭਾ – ੮੧

ਖਾਲਸਾ, ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸੇ ਨਿਆਰਾ ਰਹੇ – ਭਾਈ ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ
ਗੁਰੁ ਕਾ ਸਿੱਖ ਜੰਞੂ ਟਿੱਕੇ ਦੀ ਕਾਣ ਨਾ ਕਰੇ । – ਭਾਈ ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ

ਤਤ੍ਵ ਖਾਲਸਾ ਗੁਰੁ ਕਾ ਜ਼ਾਹਰ
ਕਹਿਤ ਚੁਰਾਸੀ ਤੈਹੈ ਬਾਹਰ
ਹਿੰਦੂ ਅੰਧੇ ਤੁਰਕੂ ਕਾਣੇ
ਸਿੰਘ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਭ ਤੈ ਸਿਆਣੇ
ਮੁਸਲਮਾਨ ਹਿੰਦੁਨ ਤੈ ਨ੍ਯਾਰੀ
ਰੀਤਿ ਇਨੋ ਮੈਹੈ ਫਲ ਸਾਰੀ
ਬੁੱਤ ਪਰਸਤੀ ਨਾ ਇਹੁ ਕਰਹੈ
ਦੇਵੀ ਦੇਵ ਬਨਾਇ ਨ ਧਰਹੈ
ਪ੍ਰੇਤ ਪੀੜ ਗ੍ਰਹਿ ਪੀੜ ਨ ਮਾਨਤ
ਮੜੀ ਮਸਾਣੀ ਕੋ ਨ ਪਛਾਨਤ
ਗੰਗਾਦਿਕ ਤੀਰਥ ਨਹਿ ਜਾਵੈ
ਸੂਤਕ ਪਾਤਕ ਨਾਹਿ ਮਨਾਵੈ
ਜੰਞੂ ਤਿਲਕ ਨ ਛਾਪਾ ਧਾਰੈ
ਸ਼ਰਾ ਹਿੰਦੁਆਂ ਕੀ ਨਹਿ ਪਾਰੈ
ਬੋਦੀ ਧੋਤੀ ਤੁਲਸੀ ਮਾਲੈ
ਹੋਮ ਸ਼ਰਾਧ ਨ ਖ੍ਯਾਹਿ ਸੰਭਾਲੈਂ
ਰਾਮ ਰਹੀਮ ਕ੍ਰਿਸਨ ਤਜ ਨਾਮ
ਰਾਖਤ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਸੈਂ ਕਾਮ – ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਅਧਿਆਇ ੭੪, ਗਿਆਨੀ ਗਿਆਨ ਸਿੰਘ

ਲੈ ਆਇਸ ਗੁਰੁਦੇਵ ਕੀ ਸ੍ਰੀ ਖਾਲਸ ਮਹਾਰਾਜ
ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਯੋ ਜਗਿ ਖਾਲਸਾ ਹਿੰਦੁ ਤੁਰਕ ਸਿਰਤਾਜ ॥੧੨੩॥
ਝੂਠਿ ਪੰਥ ਸਭ ਤਿਯਾਗ ਕੈ ਏਕ ਪੰਥ ਦ੍ਰਿੜ ਕੀਨ
ਪ੍ਰਮ ਜੋਤ ਸ੍ਰੀ ਸਤਿਗੁਰੂ ਜਿਯੋ ਸ੍ਰੀ ਮੁਖੁ ਕਹਿ ਦੀਨ ॥੧੨੪॥ – ਗੁਰਬਿਲਾਸ ਪਾ: ੧੦, ਅਧਿਆਇ ੧੨, ਭਾਈ ਸੁੱਖਾ ਸਿੰਘ

So what we learned from these verses?

1.      Khalsa shouldn’t worship the idols and graves.

2.      Khalsa shouldn’t cut his beard and stay away from the intoxications like tobacco.

3.      Khalsa doesn’t believe in worshipping of the deities.

4.      Khalsa shouldn’t wear a janeu.

5.      Khalsa shouldn’t follow or get mixed with the Hindus and Muslims, means their rituals shouldn’t be followed.

On the basis of what these people claim the Khalsa to be a group of Hindus? Haven’t they learned anything apart from what is taught in the shakhas? There’re multiple sources available to learn about Sikhism and the meanings of gurbani and the Sikh history, but people are living inside the caves and are so afraid to see the blazing light of truth. They feel comfortable sitting at the same position because the propaganda has been so high that the truth doesn’t mean anything to them at all.

Not actually Khalsa, the whole Sikh Panth is not a Hindu group. Anyways, so far whatever we’ve covered it’s been, from their end, to prove Sikhs Hindus. And the expose is making them weak every day, that’s why they’ve started doing the character assassinations of some great Sikh scholars. When we’ve enough people on board on this platform, the days are not far BTW, the anti-Sikh Internet Warriors would declare us, Sikhs and Sikhi, some British-motivated people or some anti-Indian forces, or whatever the new terms they will be coining to have the people stopped exposing them, or at least take away some of the followers to minimize the effect of the truth that’s been shared so far by us or any Sikh organization which’s working hard to have the true Sikh history and gurbani’s meanings shared on the Internet or in the books.

In Bhai Sukha Singh’s gurbilas, he wrote that Guru Gobind Singh ji asked the Hindu Hill Chieftains to join Khalsa Panth, to that they said you have had everything under one group and all; and we can’t remove the janeu.

Those who say the Sikh Gurus wore janeu couldn’t answer why it’s said by the Hindu Hill Chieftains. But I am pretty sure their petty arguments that it’s changed/added at the time of British or Singh Sabha Movement would come. I just love these fake people, because I get to laugh at their knowledge and get to know their tiny brains and how they are structured to not grasp the truth.

The same type of story is there at the time of Guru Harkrishan ji in the sakhi of a pandit who’d ego of knowing everything and then Guru Sahib asked him to bring any person and he would be able to translate the religious scripture that the pandit believed in. He chose a mute person, and felt happy that the guru had given him the liberty to choose and this muted person couldn’t even speak, translating the verses was impossible. With guru’s grace, the muted person spoke up and gave all the answers to the questions that the pandit had. With that, he got shocked and removed his janeu and became a Sikh.

ਸੁਨਿ ਦਿਜ ਨੇ ਗਰ ਸੂਤ ਉਤਾਰਾ । 'ਮੈਂ ਭਾ ਸਿੱਖ੍ਯ ਰਾਵਰੇ ਦ੍ਵਾਰਾ ।
ਨਹੀਂ ਜਾਤਿ ਕੋ ਮਦ ਮੁਝ ਰਹ੍ਯੋ । ਏਕ ਆਸਰੋ ਤੁਮਰੋ ਗਹ੍ਯੋ ॥੪੭॥

So it’s not that in the Khalsa Panth only when the janeu was removed, no. Before that also it’s not a symbolic representation of Sikhs, neither the Sikhs were asked to wear it but definitely told it holds no significance in Sikhi. We’ve also discussed that how people are trying to change the history of Sikhs by saying how Guru Nanak Dev ji and Guru Teg Bahadur ji or in general the Sikh Gurus wore the janeu. I but disgust these people who are just littering on the Internet.

We can see Bhai Gurdas ji’s vaar for that matter, that there’s no caste among Sikhs. All the people are same in Sikhi.

We also discussed some part of the rehatnaama. More we will see that in them it’s clearly stated that a Sikh should marry only to a Sikh. Not out of hatred, just want to say here because people sometimes take the whole discussion in a wrong way. We said the same in one of our videos on YouTube. People, some Hindus of course, say sometimes while debating that it’s common among Sikhs and Hindus to marry each other, and it’s been happening for a long time. Actually, people are out there who are not following Sikhi. Think a person who drinks and calls himself a Sikh, and there’re many out there, are we going to say that Sikhs are doing that so it’s part of the Code of Conduct?

Gurbani and the Code of Conduct are very clear on many matters which are raised by non-Sikhs and Sikhs. The thing is these misled youngsters, and some old brainless people, have never read any religious book of Sikhs or for that matter had been to any samparda where they got the very basic essence of Sikhi and lived their lives accordingly.

I can give one example of a friend of mine, who’s a Sikh, and got married to a Hindu. The whole love-in-the-young-age thing. I don’t hold any hatred against the couple because it’s their decision to get married and live together, but if someone is going to use that as an example to prove his point of interfaith marriages in Sikhi, then it’ll be wrong. Anyways, we’ll discuss more on that because it’ll be used by some apologist warriors on the internet. The clichéd argument.

Clichéd argument 14: Not all the Hindus worship the idols. There are many groups in Hinduism that don’t follow the Vedas, are they less Hindu? So when Guru Sahib said not to follow the Hindu rituals, he meant not to ritualize the life as many Hindus were following at that time. It doesn’t mean Sikhs/Khalsa are different from the Hindus. You are our part. We can’t be separated.

Reality: Boo … poor people. Actually, brainwashed fellows. The thing is it’s very hard to get a definition of Hindu. I don’t know how much it’s true but some Hindus that I have talked to on the Internet while debating raised this point that ‘you can be an atheist in Hinduism.’

Read that line again.

Please.

Read it.

Like I said few times that my take on Hinduism as a whole is that it’s a collection of religions like Vaishnavism, Shaivism, etc. It can’t work as one entity because there’re multiple contradictions that arise while talking about Hinduism. For example, Vaishnavism would say Vishnu is a great god, Shaivism would say Shivji is a great god; some will say you have to follow the Vedas and other scriptures of Hindus to learn about Hinduism or in general about life and God, others will say not to read anything you can be an atheist too in Hinduism, etc. Then they bring the lamest argument of all the lame arguments in the history of human kind: Hinduism is so complex, it can’t be understood easily.

Nope, it’s not complex. You’ve been taught wrongly.

Hinduism, like I said, is a collection of many groups, and some of them are totally opposite of each other, if not with respect to the way of living then the beliefs in God, that it becomes a culture rather than one religion.

One example that I gave to an online debater was that in Punjab there’re multiple religions, if we start calling Punjabism a religion, then you will see we will have everything that some people are claiming Hinduism to be. Those days will not be far when we say in Punjabism, as a religion not a culture, you can follow Vedas or Quran or Guru Granth Sahib ji, you can have one wife or multiple wives, you can believe in teetotalism or get drunk every day, you can worship idols or you can’t, you can get married or you can’t, you can eat Halal or you can eat Jhatka, you can eat beef or you can’t eat beef, you can believe in a god or you can’t believe in anything, you can be a womanizer or you can be faithful to your wife, etc., getting what I am saying?

And most importantly the history speaks itself that Khalsa is the third panth apart from Hinduism and Islam. Many people, as we’ve talked about them in the earlier points, say that Khalsa as Sikhism was started by Guru Gobind Singh ji, the earlier gurus were Hindu. This’s mainly claimed by the followers of AV; and it is incumbent on him to write all the falsehood stories about the Sikhs and the Sikh history and glorify his own religion with the new definitions because the old ones will not be followed by anyone. In simple words, he’s reviving Hinduism with the new definitions by mixing the terms like consciousness, energy, other mumbo-jumbo of science to make the readers believe that how it’s according to science. A chomu.

ਕਬਿੱਤ
ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਭਯੋ ਖਾਲਸਾ ਸੁ ਨੀਕਾ ਅਤਿ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਜੀ ਕੀ ਫਤੇ ਸੋ ਬੁਲਾਈ ਹੈ ।
ਪੀਰ ਪਾਤਿਸ਼ਾਹ ਕਰਾਮਾਤੀ ਜੇ ਅਪਰ ਪੰਥ ਹਿੰਦੂ ਕਿ ਤੁਰਕ ਹੂੰ ਕੀ ਕਾਨ ਕੋ ਮਿਟਾਈ ਹੈ ।
ਤੀਸਰਾ ਮਜਬ ਜਗ ਦੇਖਿਕੇ ਅਜਬ ਮਹਾਂ ਬੈਰੀ ਕੇ ਗਜਬ ਪਰ੍ਯੋ ਛੀਨੈਂ ਠਕੁਰਾਈ ਹੈ ।
ਧਰਮ ਸਥਾਪਬੇ ਕੋ ਪਾਪਨ ਕੇ ਖਾਪਬੇ ਕੋ ਗੁਰੂ ਜਾਪਬੇ ਕੌ ਨਈ ਰੀਤਿ ਯੌਂ ਚਲਾਈ ਹੈ ॥੪੪॥ – ਸੂਰਜ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਤੀਸਰੀ ਰੁੱਤ ਅਧਿਆਇ ਉਨੀਂਵਾਂ

I recalled the verses from Ratan Singh Bhangu’s writing that this panth is not like that it can be merged into something, or comes under something. No. This panth is conspicuous. It doesn’t need the support of any religion for its survival. I remember someone writing on Quora that Sikhism is an integral part of India; India can survive without Sikhs, but Sikhs can’t. A Sikh replied to that that in the earlier times when the Mughals were ruling India, when India didn’t have any existence as a whole nation but multiple nations, Sikhs survived then without any monarch or democracy or any external army. Although some treaties were there and all, but my point here is that the survival of the religion is not based on a country but the people practising the religion.

ਚੌਪਈ
ਸਿੰਘਨ ਪੰਥ ਕਬ ਲੁਕ ਛਿਪ ਹੋਯੋ । ਸਿੰਘਨ ਪੰਥ ਕਬ ਲੁਕੈ ਲੁਕੋਯੋ ।
ਸਿੰਘਨ ਪੰਥ ਜੁੱਧ ਕੋ ਭਇਓ । ਸਿੰਘਨ ਜਨਮ ਸੰਗ ਸ਼ਸਤ੍ਰਨ ਲਇਓ ।੭।
ਸਿੰਘਨ ਪਾਹੁਲ ਖੰਡੇ ਕੀ ਦਈ । ਸਿੰਘਨ ਗੁੜ੍ਹਤੀ ਖੰਡੇ ਕੀ ਲਈ ।
ਸਿਰ ਪਰ ਚੱਕਰ ਕਰਦੈਂ ਧਾਰੈਂ । ਕਦ ਵਹਿ ਲੁਕੈਂ ਜਿਮ ਸ਼ੇਰਨਖ ਵਾਰੈਂ ।੮।
ਪੰਥ ਰਚ੍ਯੋ ਇਮ ਸਤਿਗੁਰ ਪੂਰੇ । ਜੁੱਧੈ ਖਾਤਰ ਕਰਨ ਜਰੂਰੇ ।
ਬਿਨ ਜੁੱਧੈ ਕਬ ਪਯਤ ਪਤਿਸ਼ਾਹੀ । ਆਦ ਜੁੱਧੈ ਬਿਧ ਗੁਰੁ ਉਠਾਈ ।੯। - ਪੁਰਾਤਨ ਪੰਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ੧੬ ਅਧਿਆਇ

This was again some lame argument of a person not well aware of the history of the Sikhs. Their arguments are so fragile that they should sometimes think why we are not bringing some solid piece of statement to confuse the masses. Let me tell you a funny incident that happened while debating with an online struggler. While talking on this point, about the Khalsa Panth, he said when Guru Gobind Singh ji said the third panth, he meant a different one from Islam and Christianity. I laughed at him and showed him the verses from the translation that he’s using to solidify his lame argument. There it’s clearly mentioned different from Hinduism and Islam. Lame people.

And the same we’ve seen in the kabitt mentioned above.

So Khalsa Panth is no Hindu group. Khalsa Panth is different from Hinduism and Islam. I really hope they get a better education from the shakhas that they go in for their daily chorus. Some ignorant Brahmins (not using it to degrade all of them but mainly I saw them (all of the lamers were Sharma) only who come with lame reasoning and new terms) try to use their cleverness like they used in the earlier times to fool people; these days they do by using the terminology that different and distinct are different words. ‘So Sikhism is different from Hinduism but not distinct.’ See their reasoning. If you are saying Sikhi is different from other religions, they bring the terms to confuse you. This is how they survived so far. By fooling people with their lame reasoning.

Clichéd argument 15: Guru Gobind Singh ji mentioned in Bachitar Natak that his maternal uncle was a Chattri, which’s a Hindu clan group, so that meant the Sikh Gurus were Hindus.

ਤਹਾਂ ਮਾਤਲੇਯੰ ਕ੍ਰਿਪਾਲੰ ਕਰੁੱਧੰ ॥ ਛਕਿਯੋ ਛੋਭ ਛੱਤ੍ਰੀ ਕਰਯੋ ਜੁੱਧ ਸੁੱਧੰ ॥

Reality: This usually gets from those who translate Ram to Ramchandra whenever it’s referred to Waheguru. The definitions play an important role in every religion because without the proper definitions a commentary can be made by going directly opposite to correct meanings.

According to Hinduism, there’re mainly four groups/clans where a person can be filled into. But many times their definitions are not accepted in gurbani. According to gurbani, a Brahmin is someone who will remember Waheguru, not just a group that’s decided in Hinduism.

ਬ੍ਰਹਮੁ ਬਿੰਦੇ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਕਹੀਐ ਜਿ ਅਨਦਿਨੁ ਹਰਿ ਲਿਵ ਲਾਏ ॥ – ਅੰਗ ੫੧੨
ਕਹੁ ਕਬੀਰ ਜੋ ਬ੍ਰਹਮੁ ਬੀਚਾਰੈ ॥ ਸੋ ਬ੍ਰਾਹਮਣੁ ਕਹੀਅਤੁ ਹੈ ਹਮਾਰੈ ॥੪॥੭॥ – ਅੰਗ ੩੨੪

That’s why I think some Sikh preachers say that Sikhs are all. They remember Waheguru, they fight too, they do businesses too, and they do selfless services too. Here, the definitions are different than those which are accepted in Hinduism. According to them, a Brahmin will be a person who will wear a janeu and read the Vedas and Shastras. Not how gurbani defines them.

In the same way, the whole Khalsa Panth is chattri. It’s not some Hindu clan like mentioned by some fools. If we have to follow their definitions, then these foolish people will say this too that Waheguru is a Hindu because of the following verse.

ਕਿ ਛਤੰ ਛਤ੍ਰੀ ਹੈਂ ॥ – ਜਾਪੁ ਸਾਹਿਬ

Is Guru Gobind Singh ji saying that Waheguru is a Hindu? No, chattri is someone who fights in battlefield. And Waheguru is the Warrior of Warriors. There’s no bigger warrior than Him. So that’s why He’s called chattri.

By debating with many Hindus online, I feel that they’re still stuck in the early 20^th century, with all the clichéd arguments. They’re not bringing anything new as if this’s what all they got. And it’s tiresome for us to write everything again and again because they all have one thing in common. The clichéd arguments, whose answers have been given many times. But they are so ignorant of both the gurbani and the Sikh history that they will ask the same question again. So better have this space for them where all the clichés will be written, and no further explanation will be needed again and again, but in future we might be writing more examples and paragraphs if required.

The above verses were come into discussion when a Hindu was trying hard to prove Sikhs are Hindus, and he copied the translation of the verses from searchgurbani.com, not only the website had the wrong ang numbers of Dasam Guru Granth Sahib, but the clarification is also missing which leads to the wrong conclusions which are taken by the apologists. This’s another reason for us to have the translation of gurbani in English with proper clarifications and explanations, otherwise the fools are going to come and teach us Sikhs the wrong meanings of gurbani.

The same guy when asked to translate the verse of Jaap Sahib, he translated it using the word ‘warrior.’ Then why was it missing in the Bachitar Natak’s verse’s translation? Because they want to prove Sikhs Hindus. Simple.

Clichéd argument 16: All the Sikhs believe that Guru Nanak Dev ji’s parents were Hindus. But they don’t believe Guru Nanak Dev ji to be a Hindu even when he’s born in a Hindu family. If it is not true, why gurbani says:

ਹਿੰਦੂ ਕੈ ਘਰਿ ਹਿੰਦੂ ਆਵੈ ॥ - ਅੰਗ ੯੫੧

Reality: These bots not even read the whole shabad before coming to the conclusions. Let me paste few more lines that they usually miss.

ਹਿੰਦੂ ਕੈ ਘਰਿ ਹਿੰਦੂ ਆਵੈ ॥ ਸੂਤੁ ਜਨੇਊ ਪੜਿ ਗਲਿ ਪਾਵੈ ॥

ਸੂਤੁ ਪਾਇ ਕਰੇ ਬੁਰਿਆਈ ॥ ਨਾਤਾ ਧੋਤਾ ਥਾਇ ਨ ਪਾਈ ॥

Here Guru Nanak Dev ji says that in the house of a Hindu a Hindu, means a Brahmin, comes to put a thread on the body. And by doing this, calling themselves a Brahmin, they involve in nefarious acts and everything that they do is for nothing. The shabad doesn’t stop here but talks about Muslims and Yogis too.

Somehow if the translation has to bend, then does it mean the child who’s born in the family will put the threads around other people/Hindus’ bodies? Wait, what?

Clichéd arguments 17: Interfaith marriages between Sikhs and Hindus is a widely known fact. That proves Sikhs are Hindus.

Reality: Actually, according to Sikhi, a Sikh should marry to a Sikh. The reason behind that is if you’re following a religion, I mean you literally are following it, then you have to disagree with other religious people … politely. Especially their way of worshipping.

A Sikh will never agree to a Hindu to worship the idols or believe in the worshipping of the trinity of the deities, nor will he agree to all the teachings of Islam; that distinction will make a line between the groups to distinguish them on the basis of their beliefs, their way of worshipping God, and in general following the rules. However, it doesn’t mean that there shouldn’t be any interactions between the different religions. The society will not survive if we lose the spectrum of all the different rays. To drive the lives of the human beings, a dissent will exist among the religions. And we all should respect that. Variety of thoughts, as the beliefs, in the society should be respected rather than holding the grudges against them.

As we are living in the houses, without no war, with good food and health, we are going far from the teachings of Sikhism. I remember a Sikh preacher saying that Sikhs were better when they’re sleeping on the horses because then they were living their lives according to Sikhism. These days it’s become the habit of many Sikhs to twist everything to make the rules according to them. They do not want to live the life according to Sikhi. They want to redefine the rules and let the whole community follow them. It doesn’t work in that way in Sikhism. Code of Conduct is defined on the basis of the teachings of the Sikh Gurus – history and gurbani. We can’t just ignore that because of our own interests.

I’ve known young Sikhs, boys and girls both, who fell in ‘love’ in a very young age with the persons from other religion and then put every effort to change the minds of their parents to agree on their wedding. Sometimes the parents give in, sometimes don’t. I remember in my city a person first doing his wedding ceremonies according to Sikhism and then Christianity. This is ‘love’ that changes them to leave everything for the partner they want to live with.

It will make more sense if it’s said that both the persons don’t believe in any religion and want to get married. Saying you follow a community and want to get married to a person from another religion … well, you didn’t follow it then. Your ‘following’ was limited to going to gurudwara sahib and then come back, or sometimes doing the dishes there. That’s it. It’s not Sikhi. People are just changing every single thing that they don’t want to follow. Instead of saying I don’t follow it, they say it’s not according to the principles of the Sikh religion. They will bring the reasoning. Explanation. Examples from the past.

These set of people will be used as examples in the future by the BHs to prove their point. Some incidents in the western countries about this whole interfaith marriage, where in one part a Sikh is available, triggered the debate among the Sikhs regarding this. The Code of Conduct is very clear on this.

ਨਾਤਾ ਗੁਰੂ ਕੇ ਸਿੱਖ ਨਾਲ ਕਰੇ । - ਰਹਿਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਚੌਪਾ ਸਿੰਘ

ਕੰਨਯਾ ਕੋ ਮਾਰੇ ਮੋਨੇ ਕੋ ਕੰਨਯਾ ਦੇਵੇ ਸੋ ਤਨਖਾਹੀਆ ਹੈ ।
ਸਿੱਖ ਕੋ ਸਿੱਖ ਪੁਤ੍ਰੀ ਦਈ ਸੁਧਾ ਸੁਧਾ ਮਿਲ ਜਾਇ ।
ਦਈ ਭਾਦਣੀ ਕੋ ਸੁਤਾ ਅਹਿ ਮੁਖ ਅਮੀ ਚੁਆਇ । - ਰਹਿਤਨਾਮਾ ਭਾਈ ਦੇਸਾ ਸਿੰਘ

If the Sikhs want to follow it or not it’s upto them, but let it be there in the minds of BHs that in Sikhi there’s no space for interfaith marriages. I said it on Quora too and the ‘liberal’-minded Hindu kind of made fun of it.

In the history, you can see many Hindu kings getting married to the women of some other religions or vice versa. It can be Chandragupta, Rana Udaipur, etc., how many times you see people claiming Muslims to be Hindus or Hindus to be Muslims just because there’re some interfaith marriages between both the religions?

21st century and Sikhs - Gurbani - Part 3

੩.

ਗੁਰਬਾਣੀ

ਗੁਰਬਾਣੀ, ਮਰਯਾਦਾ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਨੂੰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਆਪਣੇ ਲਈ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲਾ, ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ, ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰਨ ਦਾ ਸਹੀ ਤਰੀਕਾ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਤੋਂ ਇੱਕ ਮਿਕ ਹੋਣ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ, ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਰਹਿ ਰਹੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੁਚੱਜੇ ਤੇ ਕੁਚੱਜੇ ਕੰਮ, ਸਤਿਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ, ਵੈਰਾਗ ਰੂਪੀ ਨਦੀ, ਦੁਨੀਆਂ ਤੋਂ ਨਿਰਲੇਪਤਾ, ਆਦਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੋਂ ਮਿਲਦੀਆਂ ਨੇ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਮਾਰਗ ਸੁਖਾਲਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ਤੇ ਪਰਲੀ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਵੀ ।

ਅਨੇਕ ਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਢਾਲ ਕੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਫਲਾ ਕਰਕੇ ਚਲੇ ਗਏ ਨੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚੋਂ । ਜਦੋਂ ਹੁਣ ਆਪਣੀ ਵਾਰੀ ਆਈ ਹੈ, ਆਪਾਂ ਕਿਉਂ ਪਿੱਛੇ ਹਟੀਏ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲਣ ਤੋਂ ? ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਪਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਮਨ 'ਚ ਵਸਾ ਕੇ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰੀਏ ਵੀ ਤੇ ਨਿਰਲੇਪ ਰਹਿ ਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਵੀ ਕਰੀਏ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਲਿਖੀ ਹੀ ਇਸ ਕਾਰਣ ਨੂੰ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲ ਕੇ ਸੁੱਖ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਸਕੇ । ਆਨੰਦਮਈ ਸਮਾਂ ਜੋ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨ ਵੇਲੇ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਓਹ ਸ਼ਾਇਦ ਹੋਰ ਕਿਤੇ ਨਾ ਹੋਵੇ । ਪਰ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਘੁੰਮਣਘੇਰੀ ਵਿੱਚ ਪਾ ਛੱਡਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਹੀ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਨੇ । ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਚੱਲ ਕੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਣ ਸਫਲਾ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜ ਕੇ ਸਮਾਂ ਬਤੀਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਓਵੀ ਇਸ ਕਰਕੇ ਤਾਂ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਕਰਤਾ ਧਰਤਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ । ਮੇਰੇ ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਇਹ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈ ਚੁੱਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਜੋੜਨਾ ਚਾਹੀਏ ਜਾਂ ਜੋ ਗ਼ਲਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਕਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਮੇਰਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਆਪਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਲੜ ਕੇ ਬਹੁਤਾ ਸਮਾਂ ਖ਼ਰਾਬ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜੀਵਣ ਸਫਲਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਧਿਆਨ ਹੀ ਨਹੀਂ ਹੈ ।

੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਕੰਮ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਨਾ । ਇਥੇ ਦੋ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲੋਂ ਤੋੜਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਹਿਲਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਲੈ ਕਰ ਸਵਾਲ ਖੜ੍ਹੇ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਜਿਦਾਂ ਕੇ ਰਾਗਮਾਲਾ ਦੇ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਜਾਂ ਭਗਤ ਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਜਾਂ ਦਸਮ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬਾਰੇ । ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਅਨਰਥ ਕਰਨੇ ।

ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਜਦੋਂ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਏ ਤਾਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੀ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਆਪਾਂ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਉਸ ਗੁਰੂ ਬਾਰੇ ਜਿਸਨੇ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰੂਪੀ ਬਾਣੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਅਹੰਕਾਰ ਹੀ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਮਾਗ਼ ਤੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਜ਼ੋਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਕਈ ਵਾਰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੇ ਦਿਮਾਗ਼ ਰਾਹੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਗੁਰ-ਦੋਖੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਸਹੀ ਲੱਗਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੀਆਂ ਨੇ । ਇਹ ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀ ਖ਼ਾਸੀਅਤ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਅਤੇ ਆਸਥਾ ਦੀ ਨਦੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਚੁੱਪ ਚੁਪੀਤੇ ਟਾਪੂ ਤੇ ਲੈ ਕਰ ਖੜ੍ਹੀ ਕਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਾਂ ਕਿਸੇ ਵੀ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਰਾਹੀ ਉਸ ਨਦੀ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਤਰ ਕੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਜੀਵਣ ਸਫਲਾ ਹੋਣਾ ਸੀ । ਹੁਣ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਮਦਦ ਲਈ ਆਇਆ ਇਨਸਾਨ ਗੰਭੀਰ ਸ਼ੰਕਿਆਂ ਦੀ ਕਿਸ਼ਤੀ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾ ਕਰਕੇ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਕੁਝ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ ਸਿਵਾਏ ਉਸ ਕਿਸ਼ਤੀ ਦੇ ।

ਤੇ ਜਿਹੜਾ ਮਲ੍ਹਾਰ ਚਲਾ ਰਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿਸ਼ਤੀ ਨੂੰ ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਇੱਕ ਉੱਤਮ ਪੁਰਖ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਜੋ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਇਕਲੌਤਾ ਹੀ ਸਹੀ ਤੇ ਸੱਚਾ ਇਨਸਾਨ ਹੈ । ਏਦਾਂ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਤੇ ਮਲ੍ਹਾਰ ਇਸ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚ ਵਿਚਰ ਰਹੇ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਕਿਸ਼ਤੀਆਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਬੰਨੀਆਂ ਹੋਈਆਂ ਨੇ । ਤੇ ਆਪਾਂ ਜਾਣੇ ਅਨਜਾਣੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਚੱਲਣ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਾਂ । ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ ਕਿ ਉਹ ਇਨਸਾਨ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਕਈ ਵਾਰੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਜਾ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰ-ਦੋਖੀਆਂ ਨੇ ਹੁਣ ਹਿੰਦੂ ਪਹਾੜੀ ਰਾਜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਕੱਪਣੇ ਨਹੀਂ ਪਾਉਣੇ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਮੁਗ਼ਲਾ ਵਾਲੇ । ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਲੰਮੇ ਦਾੜ੍ਹੇ ਰੱਖਣੇ ਨੇ ਤੇ ਸਿਰ ਤੇ ਦਸਤਾਰਾਂ । ਇਕ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਪਾਂ ਲੰਘ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਪਰਾਏ ਦਾ ਫ਼ਰਕ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਦਾੜ੍ਹੀਆਂ ਵੀ ਰੱਖੀਆਂ ਨੇ ਤੇ ਦਸਤਾਰਾਂ ਵੀ, ਫਿਰ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਪਤਾ ਕਰੀਏ ਕਿ ਕੌਣ ਆਪਣਾ ਹੈ ਤੇ ਕੌਣ ਦੁਸ਼ਮਣ । ਤੇ ਇਹ ਕੋਈ ਅੱਜ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਨੇ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਹੋਣ ਜਾਂ ਫਿਰ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹਜ਼ਾਰ ਦੋ ਹਜ਼ਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ । ਇਸਨੂੰ ਜਾਸੂਸੀ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਇਥੇ ਆ ਕਰ ਇਸਦੀ ਵਿਲੱਖਣਤਾ ਹੋਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ।

ਪਹਿਲਾਂ ਪਹਿਲ ਜਾਸੂਸਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਦੂਜੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣਾ ਹੁੰਦਾ ਸੀ । ਪਰ ਹੁਣ ਇਹ ਇਕ 'ਮੋਲ' ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਦੂਜਿਆਂ ਲੋਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮਿਥੇ ਹੋਏ ਕੰਮਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਆ ਕਰ ਅੰਜਾਮ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਪਿੱਛਲੇ ਸੌ ਕੁ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਹੀ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਆਪਣੇ ਸਾਹਮਣੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਵਾਦ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ ਗਏ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਾਰੇ । ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਇਕਲੌਤਾ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਗ੍ਰੰਥ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪ ਲਿਖਵਾਇਆ ਸੀ । ਜੇਕਰ ਬਾਕੀ ਧਰਮਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤੇ ਕਈ ਗ੍ਰੰਥ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਰੋਕਾਰਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲਿਖੇ ਗਏ । ਇਹੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਮਿਟਾਉਣ ਲਈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲਿਖਵਾਏ ਗਏ ਸਨ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕੋਝੇ ਯਤਨ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ ।

ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਾਰਾ ਵਰਤਾਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਇਹ ਗੱਲ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੀਤਾ ਹੈ ਉਹ ਸਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹਮਾਇਤੀ ਹੀ ਸਨ । ਤੇ ਇਹ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਸਾਰਾ ਖੇਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ । ਕਈ ਸਾਲ ਲਗਾ ਕੇ ਇਹ ਗੱਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਸਨ । ਥੋੜ੍ਹਾ ਥੋੜ੍ਹਾ ਕਰਕੇ ਜ਼ਹਿਰ ਦੇਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਇਹੀ ਇਥੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਜੋ ਸਿੱਖ ਅੱਖਾਂ ਖੋਲ ਕੇ ਵਿਚਰ ਰਹੇ ਨੇ ਇਸ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਂ ਫਿਰ ਮਰਯਾਦਾ ਬਾਰੇ । ਜਦੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ, ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਮਰਯਾਦਾ ਨੂੰ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚੋਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਸਿੱਖੀ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਬਣ ਜਾਵੇਗੀ ।

ਮੌਜੂਦਾ ਹਾਲਾਤ ਦੇਖ ਕੇ ਇਹ ਗੱਲ ਸੱਚ ਹੋ ਨਿਬੜਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਬਹੁਤ ਕਠਿਨ ਹੈ । ਜੋ ਲੋਕ ਅੱਜ ਮਰਯਾਦਾ ਤੇ ਉਂਗਲ ਚੁੱਕ ਰਹੇ ਨੇ ਓਹ ਇਸ ਮਰਯਾਦਾ ਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਨਹੀ ਢਾਲ ਸਕਦੇ, ਸੋ ਸੌਖਾ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਕੱਢਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੇਲੇ ਉੱਠਣ ਦਾ ਕੋਈ ਸਬੰਧ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜਾਂ ਸਿੱਖੀ ਕੇਸਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਆਤਮਾ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਹੈ । ਕਹਿਣ ਤੋਂ ਭਾਵ ਜੋ ਚੀਜ਼ ਕਠਿਨ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਉਸਨੂੰ ਨਿਕਾਰ ਦੇਣਾ ਬਹੁਤ ਸੌਖਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਲੋਕ ਇਹ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਕਹਿ ਸਕਦੇ ਕਿ ਉਹ ਗ਼ਲਤ ਹਨ, ਸੋ ਇਹ ਕਹਿਣ ਵਿੱਚ ਢਿੱਲ ਨਹੀਂ ਲਾਉਂਦੇ ਕਿ ਮਰਯਾਦਾ ਗ਼ਲਤ ਹੈ । ਇਹ ਤਾਂ ਖੰਡੇ ਤੋਂ ਤਿੱਖਾ ਤੇ ਵਾਲ ਨਾਲੋਂ ਬਾਰੀਕ ਇਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕਠਿਨ ਰਸਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਸ ਵਿੱਚ ਪੂਰਨ ਉਤਰਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹੀ ਸਿੱਖ ਕਹਾਉਂਦਾ ਹੈ ।

ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਹ ਕਦੇ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੋਚਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਕਮੇਟੀ ਜਾਂ ਕੋਈ ਸੰਸਥਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੋਵੇਗੀ । ਮੇਰੀ ਇਸ ਸੋਚਣੀ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਣ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਧਰਮ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੋਈ ਨਿੱਜੀ ਤੌਰ ਤੇ ਕੰਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ।

ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਬਾਰੇ ਤੇ ਸੰਤ ਗਿਆਨੀ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਿਆਂ ਬਾਰੇ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅੱਜ ਤੋਂ ਡੇਢ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਸਪੀਚਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਏਦਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ । ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਜਾਂ ਕੋਈ ਧਰਮ ਦੀ ਸੰਸਥਾ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲਿਖੇਗੀ ਜਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਭੜਕਾਏਗੀ ? ਜਦ ਸਾਡਾ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਵੈਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਸਾਡੇ ਨਾਲ ਬਿਨਾਂ ਮਤਲਬ ਵੈਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰੇਗਾ ? ਪਰ ਮੇਰੀ ਕਿਸਮਤ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਸੀ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਤਾਂ ਸਮਝ ਲੱਗ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਸੰਤਾਂ ਨੂੰ ਇਕ ਅਲੱਗ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਹ ਤਾਂ ਹੋਣਾ ਹੀ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਧਿਰ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਖੜ੍ਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨਾਲ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ । ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਜੁੜਨਾ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਮਨੁੱਖ ਨਾਲ, ਇਹ ਨਹੀਂ ਭਾਉਂਦਾ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ । ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਲੱਗਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀ ਨਬਜ਼ ਨੂੰ ਸਮਝ ਗਏ ਨੇ । ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਰਤਾਰਾ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ । ਜੋ ਸੰਤਾਂ ਦੇ ਬਚਨਾਂ ਨੂੰ ਅੱਜ ਵੀ ਮੰਨਦੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਗਿਰਨਾ ਹੈ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਉਲਟ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ।

ਮੈਨੂੰ ਇੰਝ ਮਹਿਸੂਸ ਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਬਿਠਾ ਕੇ । ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਵੀ ਇਨਸਾਨ ਸਮਝ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਇਥੇ ਆ ਕਰ ਦੇਖਿਆ ਕੁਝ ਹੋਰ ਹੀ ਵਰਤਾਰਾ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਕਲ ਕਿਸੇ ਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਕਰਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ ਹੈ । ਸਾਡੀ ਸੰਸਥਾ ਦਾ ਵਾਹ ਤਾਂ ਹਰ ਹਫ਼ਤੇ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਨਾਲ ਪਿਆ ਹੀ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ । ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੱਤ ਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਪਰਦਾ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਵਿਸਤਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ । ਬਹੁਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਉਹ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਅੰਗ ਮੰਨਿਆ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਥੇ ਸਾਰੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ । ਕੁਝ ਕੁ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਰਕੇ ਲੋਕ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਹੀ ਇਕੋ ਜਿਹੇ ਸਮਝਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ।

ਜਦ ਸਿੱਖ ਇੱਕ ਭੰਬਲਭੂਸੇ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੇ ਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ । ਇਥੇ ਹੁਣ ਗੱਲ ਆ ਗਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੋਨੋਂ ਸਿੱਖ ਤੇ ਹਿੰਦੂ ਹੁੰਦੇ ਨੇ, ਜੋ ਪੈਸੇ ਦੇ ਲਾਲਚ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪ੍ਰੋਪੇਗੰਡੇ ਦੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਆ ਕਰ ਆਪਣਾ ਸਭ ਗਰਕ ਕਰਾ ਚੁੱਕੇ ਨੇ । ਇਹ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਪੰਡਤਾਂ ਦਾ ਸਾਲਾਂ ਬੱਧੀ ਇਤਿਹਾਸ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਨੂੰ ਥੱਲੇ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੱਤਾ । ਇਥੇ ਹੀ ਰੁਕ ਕੇ ਨਹੀਂ, ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਰਾਹੀ ਉਪਦੇਸ਼ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਤਾਂ ਕਈ ਵਾਰ ਇਹ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਉਠਾਏ ਗਏ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਉਚਾਰੀ ਹੋਈ ਬਾਣੀ ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤਰ ਹੀ ਇਕ ਮਾਪ ਦੰਡ ਨੇ ਜਿਸ ਰਾਹੀ ਇਹ ਕੋਈ ਗੱਲ ਨੂੰ ਸਹੀ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਮੈਂ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਬਾਬਤ ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਗ਼ਲਤ ਨੇ । ਸਿੱਖ ਕਦੇ ਵੀ ਕੋਈ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਪੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਰੁਕਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਬਾਰੇ ਜਾਨਣਾ ਕੋਈ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਸਿੱਖ ਸੰਪਰਦਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਤੇ ਗ੍ਰੰਥ ਵੀ ਪੜ੍ਹਾਏ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ।

ਦਿੱਕਤ ਦੀ ਗੱਲ ਓਦੋਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਆਪਣੀਆਂ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਥੋਪਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਨੇ, ਖ਼ਾਸ ਕਰ ਜਦੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਿਲਕੁਲ ਅਲੱਗ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਿੱਖ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਸੁਣਿਆ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤਰਾਂ ਤੇ ਕਤੇਬਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਓਹੀ ਸਹੀ ਨੇ । ਫਿਰ ਕੀ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ? ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਕਈ ਪਹਿਲੂ ਹਿੰਦੂ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਮੁਤਾਬਕ ਲਿਖੇ ਗਏ । ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਕੁਝ ਕੁ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਇਸਦਾ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ।

ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਇਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦ ਦੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਅਨੁਵਾਦ ਤੇ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖ਼ਤਾ ਦਿਖਾਈ । ਇਹ ਉਹ ਸ਼ਬਦ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਕਈ ਨਾਂ ਲਏ ਗਏ ਨੇ । ਇਕ ਹਿੰਦੂ ਨਾਲ ਹੋਈ ਵਾਰਤਾਲਾਪ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਇਸ ਗੱਲ 'ਚ ਲੱਗਿਆ ਰਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਅਵਤਾਰਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ । ਉਹ ਤਕਰੀਬਨ ੧੦੦ ਪੇਜਾਂ ਤੋਂ ਵੀ ਉਪਰ ਦਾ ਇਕ ਲੇਖ ਸੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੋਇਆ ਕਿ ਇਕ ਸਿੱਖ ਨੇ ਵੀ ਇਹੋਈ ਜਬਲੀ ਮਾਰ ਦਿੱਤੀ ਕਿ ਇਹ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਨਾਮ ਨੇ । ਓਂਦੇ ਨਾਲ ਵੀ ਬੜਾ ਮੱਥਾ ਮਾਰਿਆ ਪਰ ਉਹ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝ ਸਕਿਆ । ਹੋਰ ਤਾਂ ਹੋਰ, ਨਾਮਧਾਰੀਆਂ ਦੇ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਵੀ ਇਹੋ ਵਿਚਾਰ ਪ੍ਰਗਟ ਕੀਤੇ । ਇਕ ਪਾਸੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਅਖਵਾਉਣਾ ਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਅਨਰਥ ਕਰਨੇ !

ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਕਦੋਂ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਖ਼ਾਸ ਸਾਲ ਨਿਰਧਾਰਿਤ ਕਰਨਾ ਮੇਰੇ ਲਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ । ਪਰ ਇਹ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਸਿੰਘ ਸਭਾਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਤਦੋਂ ਇਹ ਅਗਿਆਨਮੱਤੀਏ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ ਜੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬਾਹਮਣਵਾਦ ਨਾਲ ਜੋੜਨ ਤੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ । ਸ਼ਾਇਦ ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰ ਓਦੋਂ ਦਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ । ਨਿਰਭੈ ਰਹਿ ਕੇ ਕਈ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਕਲਮ ਚਲਾਈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਹਜੇ ਵੀ ਡਰ ਨਾਲ ਦੰਦੀਆਂ ਕੰਬ ਰਹੀਆਂ ਨੇ, ਜਿਸਦਾ ਅਸਰ ਘਟਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਸਿੰਘ ਸਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਹੀ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਕੂਮਤ ਦਾ ਇਕ ਪਾਸਾ ਦੱਸਦੇ ਨੇ । ਅੱਜ ਕੱਲ ਇਸਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੁਝ ਹੱਦੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ।

ਜੋ ਵੀ ਦੇਖੋ ਇਹੀ ਕਹਿੰਦਾ ਹੋਇਆ ਸੁਣਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਕਿ ਰਾਮ, ਮੁਰਾਰੀ, ਗੋਬਿੰਦ ਤੇ ਹੋਰ ਨਾਉਂ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਆਏ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅੰਕੜੇ ਪਤਾ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਰਥ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਲੱਗੇ । ਕਾਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰੀ ਨਾਂ ਆਏ ਨੇ ਓਨੀ ਵਾਰੀ ਹੀ ਜਪ ਲਿਆ ਹੁੰਦਾ ਨਾਂ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਕਿ ਇਹ ਨਾਮ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੀ ਭਗਤੀ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਲਿਖੇ ਗਏ ਸਗੋਂ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਲਈ ਨੇ ਜੋ ਸਰਬ ਵਿਆਪਕ ਹੈ ।

ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਬਦਲਣ ਤੇ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਨੇ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਕਸਵੱਟੀ ਤੇ ਹੀ ਅਸੀਂ ਸਭ ਕੁਝ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ । ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਪਹਿਲੂ ਆਉਂਦੇ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਿੱਖ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਨੇ । ਹੁਣ ਜੇਕਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਹੀ ਭੰਨ ਤੋੜ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਸਿੱਧ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿਸੇ ਲਈ । ਇਸੇ ਲਈ ਇਹ ਵੱਧੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਟੁੱਟ ਗਿਆ ਉਸਦੀ ਓਦੋਂ ਕੋਈ ਹੋਂਦ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ । ਫਿਰ ਸ਼ਾਇਦ ਆਪਾਂ ਵੀ ਇਹੋ ਹੀ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਵਾਂਗੇ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ਾਂ ਤੇ ਚੱਲਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਈ ਹਿੰਦੂ ਕਹਿੰਦੇ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਨੇ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਵੀ ਮੰਨਦਾ ਤਾਂ ਵੀ ਉਹ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਣੀਆਂ ਨੇ ਜੇਕਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮੂਰਖ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਨਹੀਂ ਗਿਆ ।

੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਨੇ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਜ਼ੋਰ ਫੜਿਆ ਕਿ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸੁਖਾਲਾ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਸ ਰਾਹੀਂ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਪੜ੍ਹਨ ਤੇ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ । ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਾਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ।

ਅਜੀਤ ਵਾਡਾਕਾਇਲ, ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਆਪਾਂ ਕਈ ਲੇਖ ਲਿਖ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਤੇ ਵੀਡੀਉ ਵੀ ਬਣਾਈਆਂ ਨੇ, ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਵਿੱਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕਈ ਮਿਲਾਵਟਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ । ਉਸਦਾ ਪੂਰਾ ਜ਼ੋਰ ਇਸ ਤੇ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਸਾਬਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ । ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਉਸਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਬਾਰੇ, ਸਗੋਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਬਾਰੇ ਵੀ ਇਹੀਓ ਲਿਖਿਆ ਕੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਮਿਲਾਵਟ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ । ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਕਾਰਣ ਜੋ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕਈ ਇਹੋ ਜਿਹੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਹੀ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀਆਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕਿਸੇ ਖ਼ਾਸ ਖ਼ਿੱਤੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨੀਚ ਕਹਿਣਾ ਤੇ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕਰਨੇ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਵੀ ਗ਼ਲਤ ਹੋਵੇ, ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਤੇ ਹੀ ਸੁੱਟਣਾ ਹੈ, ਆਪ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨਹੀਂ ਲੈਣੀ । ਮੇਰਾ ਇਥੇ ਇਹ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਕਿ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਕੁਝ ਵੀ ਗ਼ਲਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ; ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਅਤਿਆਚਾਰ ਕੀਤੇ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਤੇ । ਪਰ ਜੋ ਬਾਹਮਣਵਾਦੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਅਤਿਆਚਾਰ ਸ਼ੂਦਰਾਂ ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਨ (ਮੈਂ ਸ਼ੂਦਰ ਸ਼ਬਦ ਇਸ ਲਈ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਤਾਂ ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਚੱਲ ਸਕੇ ਕਿ ਕਿਸਦੀ ਗੱਲ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ, ਮੇਰਾ ਜਾਤ ਪਾਤ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ) ਉਸਦਾ ਕੋਈ ਲਾਸਾਨੀ ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ । ਕਿੰਨੇ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘ੍ਰਿਣਾ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ, ਧਾਰਮਿਕ ਕੰਮ ਨਾ ਕਰਨ ਦੇਣਾ … ਹੋਰ ਵੀ ਪਤਾ ਨੀ ਕੀ ਕੁਝ । ਤੇ ਜਦੋਂ ਅੱਜ ਕੋਈ ਗੱਲ ਕਰੇ ਤੇ ਕਹਿ ਦਿੰਦੇ ਨੇ ਕਿ ਇਹ ਤਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਪਹਿਲਾਂ ਇਹੋ ਜਾਂ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਸੀ । ਜਾਂ ਫਿਰ ਇਹ ਤਾਂ ਮੰਨੂ ਨੇ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ, ਇਹ ਤਾਂ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗੱਲਾ ਨੇ । ਜੇਕਰ ਅੱਜ ਵੀ ਮੁਗ਼ਲਾ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੇ ਹਾਲਾਤ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿਣੋ ਵੀ ਸੰਕੋਚ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਹੀ ਹੈ । ਹੁਣ ਇਸਨੂੰ ਸਾਰੇ ਇਕ ਘਟੀਆਂ ਦਰਜੇ ਦੀ ਸੋਚ ਸਮਝ ਰਹੇ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਤੇ ਲੈਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਹੋਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਤੇ ਮੜ੍ਹ ਰਹੇ ਨੇ ।

ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪ ਲਿਖਵਾਏ ਸਨ । ਸਿੱਖਾਂ ਕੋਲ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਲਿਖਿਆ ਸਰੂਪ ਵੀ ਪਿਆ ਹੈ । ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾਵਟ ਹੋਣ ਦੀ ਦਲੀਲ ਦਾ ਜੋ ਕਾਰਣ ਮੈਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਉਹ ਹੈ ਨਾਗਪੁਰ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕਰ ਆਪਣੀ ਵਿੱਦਿਆ ਹਾਸਲ ਕਰਨੀ । ਵਿਚਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਭਸੌੜੀਏ ਤੇ ਕਾਲੇ ਅਫ਼ਗ਼ਾਲੇ ਵਰਗਿਆਂ ਦੀਆਂ ਨੀ ਸੁਣੀਆਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਕਾਲੀਆਂ ਕਰ ਛੱਡੀਆਂ, ਤੇਰੇ ਇਕ ਲੇਖ ਤੇ ਕਿਥੋਂ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ ਲਾਂਗੇ ।

ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਕਰਨਾ ਕੋਈ ਵੀ ਲਾਹੇਵੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਸੇ ਲਈ ਵੀ । ਹਾਂ ਏਦਾਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੁਝ ਕੁ ਸਿੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਣ, ਪਰ ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ । ਜਿਸਦੀ ਜੜ੍ਹ ਹੀ ਬਹੁਤ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਓਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਹਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ! ਪ੍ਰੋਪੇਗੰਡਾ ਜ਼ਰੂਰ ਲੋਕ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਬਹੁਤ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ । ਇਸਦਾ ਅਸਰ ਵੀ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੱਚੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ । ਜੇਕਰ ਇਹ ਲੋਕ ਸਹੀ ਮਾਇਨੇ ਦੇ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਹਲਾ ਨਾ ਸਕਦਾ । ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਤਾਂ ਮੌਤ ਨੇ ਨਹੀ ਹਲਾਇਆ, ਤੇ ਇਥੇ ਲੋਕ ਦੋ ਚਾਰ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਜਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਤੇ ਪੰਜ-ਛੇ ਲੇਖ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਹਿੱਲ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਇਹ ਸਿੱਖੀ ਥੋੜ੍ਹੀ ਨਾ ਹੈ । ਸਿੱਖੀ ਤਾਂ ਖੰਡਿਓ ਤਿੱਖੀ ਆ ਤੇ ਵਾਲੋਂ ਨਿੱਕੀ । ਇਥੇ ਤਾਂ ਨੰਗੇ ਖੰਡਿਆਂ ਤੇ ਨੱਚਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ਸਿੱਖੀ ਧਰਮ ਰੱਖਣ ਲਈ, ਫਿਰ ਕਿਤੇ ਜਾ ਕੇ ਸਿੱਖੀ ਨਿਭਦੀ ਹੈ ।

੨੦ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਜਦ ਭਗਤ ਬਾਣੀ, ਰਾਗਮਾਲਾ, ਤੇ ਭੱਟ ਬਾਣੀ ਤੇ ਕਿੰਤੂ ਪ੍ਰੰਤੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਕਈ ਲੋਕ ਇਸ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਵੀ ਫੱਸ ਗਏ ਸੀ । ਪਰ ਜਦ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਕਲਮ ਚੱਲੀ ਫਿਰ ਸਾਰੇ ਫਿੱਕੇ ਪੈ ਗਏ । ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨੋ ਹਟਾਉਣਾ ਬਹੁਤ ਔਖਾ ਕੰਮ ਹੈ । ਇਸ ਲਈ ਹੁਣ ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਅਨਰਥ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ । ਫਿਲਹਾਲ ਦੀ ਘੜੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਸਿੱਖ ਆਗੂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪੰਥ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨਾਲ ਜਾ ਖੜ੍ਹਾ ਹੋਇਆਂ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਹੈ ਢੱਡਰੀਆਂ ਵਾਲਾ । ਦਰਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਅਰਥਾਂ ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਘੱਟ ਤੇ ਹਾਸਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਪੰਥ ਵਿੱਚ ਜੋ ਉਸਨੇ ਗੰਦ ਪਾਇਆ ਹੈ ਉਹ ਇਸ ੨੧ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸ਼ਾਇਦ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਹੋਵੇ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਕਈ ਸਿੱਖ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਨੇ ਜੋ ਪਹਿਲਾਂ ਢੱਡਰੀ ਦੇ ਦੀਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਉਸਦੀ ਸੱਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਤਾਂ ਉਸ ਨਾਲੋਂ ਸਮਝਲੋ ਜਿਵੇਂ ਨਾਤਾ ਹੀ ਤੋੜ ਲਿਆ । ਮੈਂ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਢੱਡਰੀ ਨੂੰ, ਪਰ ਏਨਾ ਕੱਚਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਿ ਉਸਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ।

ਮੈਂ ਇੱਕ ਵੀਡੀਉ ਦੇਖੀ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨੇਕੀ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਡੀਆਂ ਆਪਣੀ ਬਕਵਾਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਤੇ ਸਿੰਘ ਉਸ ਨਾਲ ਬੜੇ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ । ਉਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਕੁਝ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਖੜ੍ਹਿਆ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਮੂਰਖ਼ ਬਣਾ ਰਹੇ ਨੇ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਵੀ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਹੈ ਬਿਨਾਂ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰੋਪੈਗੰਡੇ ਤੋਂ ਬਗ਼ੈਰ । ਕਿਸੇ ਸਿੰਘ ਨੇ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਢੱਡਰੀ ਦੇ ਪੱਲੇ ਵੀ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂਈਉ ਉਹ ਵਿਚਾਰ ਤੋਂ ਭੱਜਦਾ ਹੈ । ਉਸਦਾ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਦੇ ਦਿਓ ਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉੱਤਰ ਦੇ ਦੇਵੇਗਾ, ਪਰ ਨਾਲ ਬੈਠ ਕੇ ਵਿਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ । ਇਸਦਾ ਜੋ ਕਾਰਣ ਹੈ ਉਹ ਹੇਠ ਲਿਖੀ ਨੇਕੀ ਤੇ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਾਲ ਤੋਂ ਉੱਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਵੇਗਾ । ਉਸਦੇ ਕੁਝ ਕੁ ਅੰਸ਼ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਨੇ ।

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਵੀਡੀਉ ਫੇਸਬੁੱਕ ਤੇ ਸੁਣਦਾ ਸੀ ਤੇ ਓਂਦੇ 'ਚ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਓਂਦੇ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕਰਨੀ ਸੀ ।

ਨੇਕੀ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਸਿੰਘ: ਤੁਸੀਂ ਜਿਹੜਾ ਕਹਿੰਦੇ ਬਈ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤ ਨੀ ਹੈਗਾ । ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਜੋ ਕੀਤਾ ਉਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ । ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਆ । ਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਵੀ ਲੈ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤੇ ਆ ।

ਨੇਕੀ: ਹਾਂ ।

ਸਿੰਘ: ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਇਹੀ ਆ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਸੋਚ ਮੁਤਾਬਕ ਕੋਈ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ ਕੇ ਨਹੀਂ ?

ਨੇਕੀ: ਨਹੀਂ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਜੀ ਸਾਨੂੰ ਤਾਂ ਏਦਾਂ ਈਂ ਸਮਝ ਆ ਜੀ ਜਿੰਨੀ ਸਾਨੂੰ ਸਮਝ ਆ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਪਰਮਾਤਮਾ ਆ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਵਿੱਚ ਵਸਿਆ ਹੋਇਆ ਐ ।

ਸਿੰਘ: ਨਹੀਂ, ਹੈ ਕਿ ਨਹੀਂ ? ਸਿੱਧਾ ਸਿੱਧਾ ਜਵਾਬ ਦੋ…

ਨੇਕੀ: ਕੁਦਰਤ ਹੈ … ਸਾਰੀ ਕੁਦਰਤ ਹੈ ਬਸ । ਓਹੀ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਸਵਰੂਪ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਨੇਚਰ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕੋ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਆ ?

ਨੇਕੀ: ਨੇਚਰ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਕੈਂਨੇ ਆ ਤੇ ਕੁਦਰਤ ਪੰਜਾਬੀ …

ਸਿੰਘ: ਓਹੀ ਗੱਲ, ਕੁਦਰਤ ਤੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੁਹਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਇੱਕੋ ਹੀ ਚੀਜ਼ ਆ ?

ਨੇਕੀ: ਇੱਕੋ ਹੀ । ਕੁਦਰਤ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਪਰਗਟ ਰੂਪ ਆ ਬਸ । ਸਾਡੇ ਵਾਸਤੇ ਓਹੀ ।

ਸਿੰਘ: ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ । ਤੁਸੀਂ ਸਿੱਧਾ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ, ਘੁਮਾ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ । ਤੁਸੀਂ ਹੁਣ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦਾ ਪਰਗਟ ਰੂਪ ਕੁਦਰਤ ਆ । ਏਦਾ ਮਤਲਬ ਓਦਾ ਕੋਈ …

ਨੇਕੀ: ਇੱਕ ਮਿੰਟ । ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਵੇਲੇ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਫੋਨ ਕਰੋ ਤਾਂ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਰਹੂਗਾ ? ਔਨ ਏਅਰ ।

ਸਿੰਘ: ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਵੀ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ ਉਥੇ । ਹੁਣ ਵੀ ਕਰ ਲਵੋ । ਤੇ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ …

ਨੇਕੀ: ਹੁਣ ਮਤਲਬ … ਹੁਣ ਫੈਦਾ ਕੀ ਹੋਣਾ । ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਤੇ ਮੈਂ ਆਪਣੀ … ਓਥੇ ਸਾਰੇ ਸਰੋਤੇ ਸੁਣ ਲੈਣਗੇ, ਰਕੌਡ ਹੋਈ ਜਾਉਗੀ, ਸਾਰੇ ਯੂ ਟੂਬ ਤੇ ਵੀ ਚੱਲ ਜੂ ਗੀ । ਸਾਰਿਆ ਨੂੰ ਸਾਡਾ ਵੀ ਪਤਾ ਲੱਗੂ ਤੇਰਾ ਵੀ … ਜੋ ਅਗਲੇ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰਨਾ ਉਹ ਕਰ ਲੂਗਾ ।

ਸਿੰਘ: ਕਿਸੇ ਨੂੰ … ਅਸੀਂ ਇਥੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵਿੱਚ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪੌਣਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਆਪਣੀ ਸੰਤੁਸ਼ਟੀ ਵਾਸਤੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ।

ਨੇਕੀ: ਮੈਨੂੰ ਵੀ … ਮੈਨੂੰ ਵੀ … ਫਿਰ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕਾਦੇ ਲਈ ਪੁੱਛਣਾ ਤੁਸੀਂ ?

ਸਿੰਘ: ਤੁਹਾਡਾ … ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਜਿਹੜੀਆਂ ਟੇਪਾਂ ਨੇ ਉਹ ਵਿਵਾਦਿਤ ਲੱਗਦੀਆਂ ਨਾ ਮੈਨੂੰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪੁੱਛ ਰਿਹਾ ।

ਨੇਕੀ: ਜੇ ਹੋਣ ਵੀ ਵਿਵਾਦਿਤ ਤਾਂ ਵੀ ਕੀ ਆ … ਤੁਸੀਂ ਕੋਈ ਅਥੌਰਟੀ ਆ ਏਦਾਂ ?

ਸਿੰਘ: ਇਕ ਸਿੱਖ ਹੋਣ ਦੇ ਨਾਤੇ, ਜੇ ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਓਹਦੀ ਕਲੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਲੈਣੀ … ਮੇਰਾ ਫਰਜ਼ ਬਣਦੈ ।

ਨੇਕੀ: ਮੈਂ … ਉਹ ਤਾਂ ਠੀਕ ਐ, ਤਾਂਈਉ ਤਾਂ ਕੈਨਾ ਮੈਂ ਕਿ ਜੇ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਲੈ ਲਵੋ ਤਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਧੀਆ ਨੀ ਹਊਗਾ ?

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਇਨਕਾਰ ਕਰਦਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪਾਂ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਵੀ ਲੈ ਲਵਾਂਗੇ ।

ਨੇਕੀ: ਤੁਸੀਂ ਛਨਿਚਰਵਾਰ ਨੂੰ … ਮੈਂ ਹੁਣ ਆਇਆਂ … ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਦੇ ਢਾਈ ਤੋਂ ਸਾਡੇ ਚਾਰ, ਐਂਤਵਾਰ ਨੂੰ ਹੋਣਾ ਇੱਕ ਤੋਂ ਪੰਜ ਵਜੇ ਤੱਕ ।

ਸਿੰਘ: ਦੇਖੋ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਾ, ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵਿਹਲਾ ਹੀ ਨਾ ਹੋਵਾਂ । ਮੇਰੇ ਕੋਲ ਟਾਇਮ ਨਾ ਹੋਵੇ ।

ਨੇਕੀ: ਮੈਂ ਹੁਣ ਦੱਸਿਆ ਵਾ … ਹੁਣ ਸਾਡੇ ਦੱਸ ਵੱਜੇਓ ਆ … ਯਾਨੀ ਇੱਦਾਂ ਜੋ ਕੁਝ ਤੁਸੀਂ ਕਰਦੇ ਆ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਕੇ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਆ ਕਿਉਂ ਕਰਦੇ ਆ …

ਸਿੰਘ: ਦੇਖੋ ਮੈਂ ਤਾ ਇਕ ਸਿੰਪਲ ਜਾਂ ਸਾਧਾਰਨ ਜਾ ਇਨਸਾਨ ਆ । ਮੈਂ ਨਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਪਰਚਾਰਕ ਆ, ਨਾ ਕੋਈ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਧਾਰਮਿਕ ਆਗੂ ਆ । ਮਤਲਬ ਕੇ ਮੈਂ ਇਕ ਫੇਸਬੁੱਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡਿਆ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਇੱਕ ਬੰਦਾ ਸਿੱਧਾ ਸਾਧਾ, ਹਣਾ … ਹੁਣ ਤੱਕ ਜਿਹੜਾ ਇਹ ਮੰਨਦਾ ਵਈ ਉਹ ਇਕ ਸਿੱਖ ਦੇ ਵਾਸਤੇ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਬੜੀ ਵੱਡੀ ਹਸਤੀ ਨੇ, ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਸਾਡੀ ਕੌਮ ਦੀ ਇਕ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਹਸਤੀ ਨੇ । ਪਰ ਜੇ ਤੁਹਾਡੇ ਵਰਗਾ ਕੋਈ ਇਨਸਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਉਂਗਲ ਚੱਕਦੈ, ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਕਰਨੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਉਂਗਲ ਚੱਕਦੈ … ਤੇ ਮੇਰਾ ਮਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਲ ਲਾਂਵਾ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਇਹ ਗੱਲ ਕਰਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ।

ਨੇਕੀ: ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ … ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਲੋ, ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਪੁੱਛਦਾ …

ਸਿੰਘ: ਦੇਖੋ ਗੱਲ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਕਰਨੀ, ਰੇਡੀਓ ਨਾਲ ਥੋੜੀ ਕਰਨੀ ਆ … ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਜਾਨਣੇ ਨੇ ।

ਨੇਕੀ: ਬਾਕੀ ਵੀ ਸੁਣ ਲੈਣਗੇ ਨਾ … ਏਦਾਂ … ਵਾਰੀ ਵਾਰੀ ਕਰੀ ਜਾਵਾਂਗੇ, ਮੈਂ ਤੁਸੀ ਕਿਹੜਾ ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਮੰਨਣੀ … ਦੇਖੋ … ਸੁਣੋ ਗੱਲ …

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਮੰਨਾਂਗਾ, ਮੈਂ ਵਾਦਾ ਕਰਦਾ ਤੁਹਾਡੇ ਨਾਲ ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਸੈਟਿਸਫਾਈ ਕਰੋ ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ ਨੀ ਮੰਨਾਂਗਾ । ਮੈਂ ਵੀ ਚਾਉਣਾ ਕਿ ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਕੋਈ ਪਲਟਾ ਆਵੇ । ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਕੋਈ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਜੇ । ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਹਨੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹੋਵਾ ।

ਨੇਕੀ: ਇਕ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿਉ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਤੁਸੀਂ ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਇੰਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੀ ਸਿੱਖੀ ਆ … ਗੁਰਮਤਿ ਆ … ਮੈਨੂੰ ਤਾਂ ਇਹ ਵੀ ਨੀ ਪਤਾ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਕਿਥੇ ਆ ਗਈ ਆ ਘਾਟ । ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਮੰਨ ਲਈਏ ਕਿ ਅਸੀਂ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਸਾਨੂੰ ਛੇਵੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਤੀ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਤੇ ਸਾਨੂੰ ਹੋਰ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲਸੰਸ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨੀ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਏਦਾਂ ਇੰਗਲੈਂਡ 'ਚ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖ, ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ 'ਚ, ਅਮੈਰੀਕਾ, ਕਨੇਡਾ, ਅਸੀਂ ਕਹੀਏ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਦੁਨੀਆਂ 'ਚ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਲਸੰਸ ਲੈਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨੀ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਹੁਣ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਸੰਸ ਰੱਖਣੇ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਏਦਾਂ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਆ ਅਸੀਂ ?

ਸਿੰਘ: ਏਸ ਗੱਲ ਤੇ ਜਿਹੜੀ ਮੈਂ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਓਦੇ ਵਿੱਚ ਆਪਸ ਵਿਚ … ਜਿਸ ਦਿਨ ਲਸੰਸ ਦੀ ਗੱਲ ਹੋਏਗੀ, ਲਸੰਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਆਵੇਗਾ ਤਾਂ ਉਸ ਟੋਪਿਕ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰ ਲਵਾਂਗੇ ।

ਨੇਕੀ: ਤੁਸੀਂ ਚਾਲੀ ਪੰਜਾਹ ਸਵਾਲ ਮੈਨੂੰ 'ਕੱਠੇ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ।

ਸਿੰਘ: ਨਾ ਨਾ ਨਾ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਕੋ ਹੀ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ । ਮੈਂ ਸਾਰੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ਵੀਡੀਉ ਬਾਰੇ । ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੇਰਾ ਸਵਾਲ ਇੱਕ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹੋ । ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਆ, ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੱਖ ਰੂਪ ਆ । ਮੈਂ ਕੈਂਨਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਨਜ਼ਰਾਂ 'ਚ ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਆ ਜਾ ਕੋਈ ਹੋਰ ਕੋਈ ਅਦ੍ਰਿਸ਼ ਤਾਕਤ ਵੀ ਹੈ ।

ਨੇਕੀ: ਨਹੀਂ ਨਹੀਂ … ਸਾਡੇ … ਅਸੀਂ … ਮੈਨੂੰ ਨੀ ਪਤਾ ਓਦੇ ਬਾਰੇ । ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਦੇਖੀ … ਮੈਂ ਕਿੱਦਾਂ ਮੰਨ ਲਵਾ ।

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਕੈਂਨਾ ਬਈ …

ਨੇਕੀ: ਐਂਵੀ ਬਕਵਾਸ … ਜਿਹੜੇ ਪੁਜਾਰੀਆਂ ਦਾ ਬਕਵਾਸ ਐਂਵੀ ਸੁਣੀ ਜਾਵਾ ਮੈਂ …

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਵੀ ਤੇ ਓਹੀ ਗੱਲ ਕਹਿ ਰਿਹਾ … ਹੋ ਸਕਦਾ ਕਿ ਮੈਂ ਵੀ ਹੁਣ ਤੱਕ ਓਹੀ ਗੱਲਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਹੋਣ ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਚੰਗੀਆਂ ਨਹੀਂ ਲੱਗ ਰਹੀਆਂ । ਮੈਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਕੁਝ ਗਿਆਨ ਲੈ ਲਵਾਂਗਾ । ਮੇਰੀ ਵੀ ਬੁੱਧੀ 'ਚ … ਮੇਰੇ ਵੀ ਗਿਆਨ 'ਚ ਵਾਧਾ ਹੋ ਜੇਗਾ । ਜੋ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਇਆ … ਤੁਸੀਂ ਅੱਠ ਸਾਲਾ ਦੀ ਮੇਕ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ …

ਨੇਕੀ: ਦੇਖ ਨਾ … ਹਰੇਕ ਗੱਲ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਸਵਾਲ … ਪਹਿਲਾਂ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਔਂ ਤਾ ਕਰਲੋ ਯਾਰ ।

ਸਿੰਘ: ਕਰੋ ਕਰੋ ।

ਨੇਕੀ: ਜੇ ਸਿਖਣਾ … ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਸਿਖਣਾ … ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਕੁਝ ਪੁੱਛਣਾ ਹੁੰਦਾ ਨਾ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਤੇ ਅਲਜਾਮ ਨਾ ਲੌਂਦੇ ।

ਸਿੰਘ: ਅਲਜਾਮ ਕਿਹੜਾ ਲਾਇਆ ? ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ … ਦੱਸੋ ਮੈਂ ਕਿਹੜਾ ਅਲਜਾਮ ਲਗਾ ਤਾ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ? ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਾੜਾ ਨੀ ਕਿਹਾ … ਮੈਂ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਨੀ … ਹਾਂ ਜੀ?

ਨੇਕੀ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਆ …

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਵਿਚਾਰ ਨੇ … ਤੁਹਾਡੀ ਵੀਡੀਉ ਸੁਣੀ ਆ ਮੈਂ …

ਨੇਕੀ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਤੁਸੀਂ ਗੱਲ ਕੀਤੀ … ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿਉ ਕਿ ਦਸਾਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੌਰਾਨ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਕੀ ਕੋਈ ਐਸੀ ਗਵਾਹੀ ਇਤਿਹਾਸ 'ਚ ਮਿਲਦੀ ਆ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ 'ਕੱਠੇ ਕਰਕੇ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਕਿਸੇ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰੌਣ ਦੇ ਲਈ ਲੜਾਈ ਲੜੀ ਹੋਵੇ ?

ਸਿੰਘ: ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਸਾਜਿਆ ਹੀ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਸੀ ਕਿ ਗ਼ੁਲਾਮੀ ਦੀਆਂ ਜ਼ੰਜੀਰਾਂ ਨੂੰ ਤੋੜਿਆ ਜਾਏ । ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿੱਚ …

ਨੇਕੀ: ਵੀਰੇ ਓਦਾ … ਦਵਾਰਾ ਸਵਾਲ ਮੇਰਾ … ਕਰਤਾਰਪੁਰ, ਖਡੂਰ, ਗੋਇੰਦਵਾਲ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੁਰੂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਸਿਖਾਂ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਹੋਵੇ ਚੱਲੋ ਆਪਾਂ 'ਕੱਠੇ ਹੋ ਕੇ ਇਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰੌਣਾ ?

ਸਿੰਘ: ਕਿਸੇ ਵੀ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਦੀ ਗੁਰੂ ਕਾਲ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਰਾਦਰੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਜਿਵੇਂ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਨੇ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸ ਦਿਉ ? ਗੋਇੰਦਵਾਲ, ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ, ਤਰਨਤਾਰਨ, ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਮਾਰਤ ਨੂੰ ਸਰੋਵਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇ, ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸ ਦਿਉ …

ਨੇਕੀ: ਤੁਹਾਡਾ ਇਹ ਮੰਨਣਾ ਵਾ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸੀ ਨਾ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਉਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਨੀ ਰਿਹਾ ?

ਸਿੰਘ: ਹੂੰ?

ਨੇਕੀ: ਉਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ।

ਸਿੰਘ: ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਸਵਾਲ ਕੀਤਾ ਐ ਕਿ ਗੁਰੂ ਕਾਲ ਦੌਰਾਨ ਕਿਸੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਦੀ ਨਿਰਾਦਰੀ ਹੋਈ ਹੋਵੇ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਦੱਸੋ ?

ਨੇਕੀ: ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਜੋ ਕੁਝ ਕੀਤਾ ਕਰਤਾਰਪੁਰ … ਉਹ … ਉਹ ਗੁਰ ਅਸਥਾਨ ਰਿਹਾ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ?

ਸਿੰਘ: ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੀ ਕੀਤਾ ਏ … ਕਿਉਂਕਿ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਇਥੇ ਮੁਗ਼ਲ ਨਹੀਂ ਹੈਗਾ । ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਕਿਸੇ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਨੇ ਕਿਸੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਦੇ ਵਿੱਚ ਕੰਜਰੀਆਂ ਨਹੀਂ ਨਚਾਈਆਂ ।

ਨੇਕੀ: ਬਕਵਾਸ ਐ … ਇਹ ਬਕਵਾਸ ਏ … ਜਿਹੜਾ ਨਾ ਬ੍ਰਾਹਮਣਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੁਰਾਇਮ ਪੇਸ਼ਾ ਬਣਾਉਣਾ ਸੀ ਉਹ ਸਾਰੀ ਪੱਕੀ ਟਕਸਾਲ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਾਈ ਗਈ ਆ … ਉਹ ਸਾਰਾ ਗੰਦ ਕੌਮ … ਟਕਸਾਲ ਮਰਦੀ ਆ ਜਾਂ ਮਾਰਦੀ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਟਕਸਾਲ ਕਿਥੋਂ …

ਨੇਕੀ: ਸੁਣੋ ਮੇਰੀ ਗੱਲ …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ …

ਨੇਕੀ: ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਲੋ …

ਸਿੰਘ: ਸੁਣਾਉ …

ਨੇਕੀ: ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨਾ ਹਰਾਮਜ਼ਾਦਗੀ ਜਿਹੜੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਸਿਰ ਮੜ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਗੱਲ ਮੜ ਦਿੱਤੀ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ …

ਸਿੰਘ: ਗੱਲ ਤੇ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਐ … ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਏ ਵਿੱਚ … ਟਕਸਾਲ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਈ ਵਿੱਚ ? ਗੱਲ ਤੇ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਐ, ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਏ ਵਿਚ ? ਤੇ ਟਕਸਾਲ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਈ ਵਿਚ ?

ਨੇਕੀ: ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨੀ ਟਕਸਾਲ ਨਾਲ । ਗੁੰਡਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਜੋੜ ਲਿਆ ਏ ।

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਉਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਬਾਰੇ ਪੁਛ ਰਿਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਵਾਸਤੇ ਕੀਤੀ । ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ … ਮੇਰੀ ਗੱਲ ਸੁਣਲੋ … ਤੁਸੀਂ ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਕੋਈ ਗੁਰੂ ਘਰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਇਆ । ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਹ ਗੱਲ ਪੁਛੀ ਕੇ ਗੁਰੂ ਘਰ ਮੁਗ਼ਲਾਂ ਦੇ ਦੁਆਰਾ ਗ਼ੁਲਾਮ ਕੀਤਾ ਸੀ ਉਸ ਸਮੇਂ … ਕਬਜ਼ਾ ਕੀਤਾ ਸੀ ਜੀਨੂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰੌਂਦੇ । ਤੁਸੀਂ ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਸ੍ਰੀ ਚੰਦ ਜੀ ਨੂੰ ਲੈ ਆਏ ।

ਨੇਕੀ: ਉਹ … ਉਹ … ਉਹ … ਜਿਹੜਾ ਤੁਸੀਂ ਕੈਂਨੇ ਆ ਨਾ ਜੰਗ ਲੜਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ । ਲੜਾਈ ਆਨੰਦਪੁਰ ਵੀ ਹੋਈ ਐ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਛੱਡ ਕੇ ਚਲ ਗਏ ਆ । ਆਨੰਦਪੁਰ ਦੀ ਗੁਰਮਤੀ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹਉਗੀ ਜਦ ਦਸਮੇਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹ ਆਨੰਦਪੁਰ ਛੱਡ ਕੇ ਗਏ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ … ਤੁਸੀਂ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਨਾ ? ਤੁਸੀਂ ਇਹ ਗੱਲ ਤਾਂ ਮੰਨਦੇ ਹੋ । ਮੰਨਦੇ ਹੋ ਕਿ ਨਹੀਂ ?

ਨੇਕੀ: ਏ ਕੀ ਸਵਾਲ ਹੋਇਆ !

ਸਿੰਘ: ਇਹ ਸਵਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਦਾ ਜੁਆਬ ਐ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕਿਉਂ ਛੱਡਿਆ ।

ਨੇਕੀ: ਕਿਉਂ ਛੱਡਿਆ ?

ਸਿੰਘ: ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦਾ ਫੁਰਮਾਣ ਐ 'ਗੁਰਿ ਕਹਿਆ ਸਾ ਕਾਰ ਕਮਾਵਹੁ ॥ ਗੁਰ ਕੀ ਕਰਣੀ ਕਾਹੇ ਧਾਵਹੁ ॥' ਤੁਸੀਂ ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਰਣੀ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ । ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਛੱਡਿਆ, ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਉਂ ਨੀ ਛੱਡਿਆ ।

ਨੇਕੀ: ਪਹਿਲੀ ਗੱਲ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਝੂਠ ਬੋਲ ਰਹੇ ਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਨੀ ਹੈਗੇ ।

ਸਿੰਘ: ਨਹੀਂ ਮੈਂ ਤਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕ ਹੈ ਈ ਨੀ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਇਕ ਸਿੱਧਾ ਸਾਧਾ ਸਾਧਾਰਨ ਜਿਹਾ ਇਨਸਾਨ ਐ । ਜਿੰਨੀ ਕੁ ਸੁਣਦਾ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਏ ਤੋਂ ਬਾਣੀ … ਜਿੰਨੀ ਕੁ ਪੜ੍ਹਦਾ ਓਨੀ ਕੁ ਮੈਨੂੰ ਸਮਝ ਐ ।

ਨੇਕੀ: ਤੁਸੀਂ ਬੇਤਰ ਇਹ ਰਹੂਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਏਦਾਂ ਸਾਡੀ ਗੱਲ ਕੋਨਸੰਨਟਰੇਸ਼ਨ ਨੀ ਹੋਣੀ । ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਗੱਲ ਦੀ ਲੱਤ ਫੜਲੀ, ਇਕ ਦੀ ਬਾਹ ਫੜਲੀ … ਇਹ ਰੇਡੀਓ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰੋ ਫਿਰ ਗੱਲ ਬਣੂੰਗੀ ।

ਸਿੰਘ: ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਲੱਤ ਬਾਹ ਨੀ ਫੜੀ, ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਦੀ ਗੱਲ ਤੇ ਗੱਲ ਕਰ ਰਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਕੈਂਦੇ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਛੱਡਤਾ । ਮੈਂ ਥੌਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਕੈਂਦੇ ਕੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਰਨੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਨਾ ਆਵੋ, ਗੁਰੂ ਦੀ ਕਹਿਣੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਆਓ ।

ਨੇਕੀ: ਓ ਭਰਾਵੋ … ਜਿੱਦਾ ਨਾ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਮਨੌਤਾਂ ਸਾਡੇ ਤੇ ਨਾ ਥੋਪੋ । ਸਾਨੂੰ ਨੂੰ … ਅਸੀਂ ਨੀ ਮੰਨਦੇ ਕਿ …

ਸਿੰਘ: ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਮੈਂ ਆਪਣੀ ਕਿਹੜੀ ਮਨੌਤ ਮੰਨਣ ਨੂੰ ਕਹਿ ਰਿਹਾ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਹਿ ਹੀ ਨੀ ਰਿਹਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਆ ਗੱਲ ਮੰਨੋ । ਮੈਂ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਗੱਲ ਦੀ ਕਲੈਰੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਚਾਹੁੰਣਾ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ।

ਨੇਕੀ: ਜਿਹੜੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਪੰਕਤੀ ਮੇਰੇ ਤੇ ਥੋਪ ਰਹੇ ਆ ਨਾ 'ਗੁਰ ਕੀ ਕਰਣੀ ਕਾਹੇ ਧਾਵਹੁ ॥' …

ਸਿੰਘ: ਹਾਂ ਜੀ ।

ਨੇਕੀ: ਮੈਂ ਨੀ ਮੰਨਦਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਏਦਾਂ ਲਿਖੀ ਆ ਕਿ ਦੋ ਦੋ ਪੰਕਤੀਆਂ ਚੱਕ ਕੇ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਥੋਪੀ ਚੱਲੋ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ।

ਸਿੰਘ: ਸਾਰਾ ਸ਼ਬਦ ਪੜ੍ਹ ਲੋ । ਸਾਰਾ ਸ਼ਬਦ ਪੜ੍ਹ ਲੋ ਆਪਾਂ ਏਥੇ ਦੇਖ ਲੈਂਨੇ ਆ ਮੈਂ ਵੀ ਪੋਥੀ ਲੈ ਔਂਨਾ । ਸਾਰਾ ਸ਼ਬਦ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਵੇਖ ਲੈਂਨੇ ਆ ਕਿ ਕੀ ਨਿੱਕਲਦਾ ਸਾਰ ਓਨਦੇ 'ਚੋਂ ।

ਨੇਕੀ: ਮੇਰਾ ਨੀ ਮੰਨਣਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਏਦਾਂ ਸ਼ਬਦ ਲਿਖੇ ਆ ਕਿ ਜਿਹੜਾ ਵੀ ਮਰਾਸੀ, ਭੰਡ, ਭਾਖੜਾ ਉੱਠਿਆ ਕਰ ਕਰ ਕੇ ਦੂਜੇ ਤੇ ਥੋਪੀ ਜਾਵੇ ਕਿ ਏਦੇ ਅਰਥ ਕਰ ਏਦੇ ਅਰਥ ਕਰ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਮਝਣੈ ਵਾ ਤੇ ਕੋਮਨ ਸੈਨਸ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣੀ ਆ ।

ਸਿੰਘ: ਏਥੇ ਕੋਮਨ ਸੈਨਸ ਨਾਲ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜਿਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਹੋ ਰਹੀ । ਇਥੇ ਕੁਝ ਸਾਡੇ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਜ਼ਰਨੈਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ । ਕੁਝ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਸੀਂ ਓਨੂੰ ਕਲੈਰੀਫਾਈ ਕਰ ਰਹੇ ਆ ਨਾ ਕੇ ਪਰਪਸ ਆਫ ਲਾਇਫ ਅਸੀਂ ਡਿਸਕਸ ਕਰ ਰਹੇ ਆ ।

ਨੇਕੀ: ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ … ਟਕਸਾਲ ਨੇ ਪਾਇਆ ਗੰਦ … ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਆਪਣੇ …

ਸਿੰਘ: ਟਕਸਾਲ ਵਿਚ ਕਿਥੋਂ ਆ ਗਈ । ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ 'ਕੱਲੇ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਨੀ ਹੈਗੇ ਉਹ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਪੰਥ ਦੇ ਨੇ ।

ਨੇਕੀ: ਗੱਲ ਤਾਂ ਸੁਣਿਆ ਕਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੂੰ … ਗਲ ਕਾਤੇ ਪੈਂਨਾ …

ਸਿੰਘ: ਗੱਲ ਥੋੜ੍ਹੀ ਪੈਂਨਾ, ਮੈਂ ਤਾ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ।

(ਪੂਰੀ ਆਡੀਉ ਸੁਣਨ ਲਈ ਇਥੇ ਕਲਿਕ ਕਰੋ)

ਹੁਣ ਤੁਸੀਂ ਖ਼ੁਦ ਹੀ ਪੜ੍ਹ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਗੱਲ ਨੂੰ ਗੋਲ ਮੋਲ ਕਰਕੇ ਹੋਰ ਹੀ ਗੱਲਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ । ਜੋ ਇਕ ਖ਼ਾਸ ਗੱਲ ਸਾਹਮਣੇ ਆਈ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਕੁਝ ਵੀ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਬੱਸ ਹੱਥ ਪੈਰ ਮਾਰਕੇ ਕੁਝ ਨ ਕੁਝ ਕੱਢਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਹੁੰਦੇ ਨੇ । ਕੋਈ ਸਿਆਣਾ ਬੰਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਗੱਲ ਤੇ ਆਪਣੀ ਸਹਿਮਤੀ ਜਾਂ ਅਸਹਿਮਤੀ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਕੇ ਫਿਰ ਅੱਗੇ ਚੱਲਦਾ ਹੈ । ਪਰ ਨੇਕੀ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਖ਼ ਟੋਲੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮ ਸੰਗਤ ਜੋ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਬਹੁਤਾ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਕਰ ਆਉਣਾ ਹੈ । ਹੈ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਜਾਂ ਫਿਰ ਪ੍ਰੋਪੈਗੰਡਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ 'ਚੋਂ ਜਿਸਨੇ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਗੁਰੂ ਦੇ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਵਿਚ ਲਿਆਂਦਾ ਹੋਵੇ ? ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਕਿਥੇ ਆ ਜੂਗਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਚ ।

ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬਹੁਤ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਕਈ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਹੀ ਉਸਤਤ ਹੈ । ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਬੜਾ ਸਮਝਾਇਆ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ, ਪਰ ਮੂਰਖ਼ ਕਿਥੇ ਸਮਝਦੇ ਨੇ ਇਹ ਸਭ ਕੁਝ । ਕਈ ਸਾਲ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ । ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਬਹੁਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਫ਼ ਹੀ ਮਨਾ ਕਰਤਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹੁਣ ਕੁਝ ਨਵੇਂ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਦਾ ਸੋਚਿਆ ।

ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਬਾਣੀ ਸਿਰਫ਼ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਨੂੰ ਮੰਨਣ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਕਦੇ ਕਦੇ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਜੋਤਿ ਜੋ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਪਸਰੀ ਹੋਈ ਹੈ ਉਸਦੀ ਗੱਲ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਭਿੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ । ਪਰਮਾਤਮਾ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜੋ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਉਹ ਮਾਇਆ ਦਾ ਅਸਰ ਹੈ । ਇਹੀਓ ਚੀਜ਼ ਹੁਣ ਕੁਝ ਮੂਰਖ਼ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੇ ਚੁੱਕ ਲਈ ਹੈ । ਮੈਨੂੰ ਯਾਦ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਪ੍ਰਵੱਕਤਾ ਨੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਇਹ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਬ੍ਰਾਹਮਣਵਾਦ ਇਕ ਇਹੋ ਜੀ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਚਲਾਉਣ ਲਈ ਕੋਈ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦੀ । ਇਹ ਕਈ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਚੱਲੀ ਆ ਰਹੀ ਹੈ, ਤੇ ਇਸਨੇ ਕਈ ਧਰਮ ਤੇ ਕਈ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿਚ ਲੈ ਲਈਆਂ ਨੇ । ਉਸਦੀ ਇਹ ਗੱਲ ਸਹੀ ਲੱਗ ਰਹੀ ਹੈ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ ।

ਜਦੋਂ ਪ੍ਰਤੱਖ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਇਹ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਵੁਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਅਸੀਂ, ਤਾਂ ਚਲਾਕ ਬਾਮਣਾਂ ਨੇ ਇਹ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ ਕਿ ਅਸੀਂ ਵੀ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ । ਅਸੀਂ ਤਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਉਸ ਜੋਤਿ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜੋ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਦੇ ਵਿਚ ਵਿਦਮਾਨ ਹੈ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਤੁਕਾਂ ਲੈ ਕੇ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਨੇ । ਇਹ ਓਹੀ ਬਾਮਣ ਨੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਰੌਲਾ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ਕਿ ਸਾਡੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਿਆਂ ਦੀ ਉਸਤਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਵਿਚ । ਪਰ ਜਦੋਂ ਹੁਣ ਕੋਈ ਵਸ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਉਪਰ ਤਾਂ ਇਹ ਨਵੀਂ ਵਿਉਂਤ ਲੈ ਕਰ ਆਏ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਲਾਉਣ ਲਈ । ਇਹ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਝ ਕੁ ਦਿਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਉਣੀ ਹੈ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵਾਂ ਕੋਈ ਤਰੀਕਾ ਵਰਤਨਾ ਹੈ । ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਖ਼ਤਾ ਤੇ ਨਾ ਸਮਝ ਸਕਣ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਇਥੋਂ ਹੀ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨੀ ਵਾਰ ਆਪਣੀ 'ਨਰੇਸ਼ਨ' ਬਦਲਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ । ਹੁਣ ਭਲਾ ਜੇ ਕੋਈ ਪੁੱਛੇ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਲੋਕ ਉਸ ਜੋਤਿ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸੀ ਤਾਂ ਇੰਨੇ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਰੌਲਾ ਕਿਉਂ ਪਾਇਆ ਹੋਇਆ ਸੀ ?

ਗੱਲ ਏਥੇ ਬਿਲਕੁਲ ਸਾਫ਼ ਹੈ । ਜੋ ਸੱਜਣਾਂ ਨੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਕਿਤਾਬਾਂ ਲਿਖ ਕੇ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਸੌ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਮਝਾਤਾ ਸੀ ਉਹ ਗੱਲ ਹੁਣ ਪੱਲੇ ਪੈ ਰਹੀ ਹੈ । ਬਹੁਤੇ ਅਜੇ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਲਾਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਮਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝ ਨਹੀਂ ਸਕੇ । ਹਜੇ ਦੋ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਹੈ ਜਦੋਂ ਕਿਸੇ ਨੇ ਸਾਡੇ ਯੂ ਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਤੇ ਆ ਕਰ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵਿੱਚ ਪੁਆੜਾ ਪਾ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਕਿੰਨੀ ਕਮਾਲ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਲੋਕ ਸਾਡੇ ਧਾਰਮਿਕ ਗ੍ਰੰਥਾਂ ਦੇ ਅਰਥ ਗ਼ਲਤ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ, ਜੋ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾ ਚੱਲ ਰਹੇ ਨੇ, ਜੋ ਸਾਡੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਝੂਠਾ ਕਰਨ ਤੇ ਤੁਲੇ ਹੋਏ ਨੇ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸਿੱਖਾਂ ਤੇ ਥੋਪਣ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪ ਗ਼ਲਤੀਆਂ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਠਹਿਰਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਲੋਕ ਸਾਨੂੰ ਕਹਿ ਰਹੇ ਨੇ ਕਿ ਅਸੀਂ ਪੁਆੜਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ । ਕੁਝ ਕੁ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਹੀ ਮੂਰਖ਼ ਨੇ ਜੋ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿ ਰਹੇ ਨੇ ਕਿ ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਲੈਣਾ ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ, ਭਾਵ ਕਿ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੇ ਤਿਲਕ ਤੇ ਜੰਞੂ ਲਈ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ । ਕਮਾਲ ਹੀ ਹੋ ਗਈ ਹੈ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਤਾ ।

ਫਿਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਮਹਿਕਮਾ ।

ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਤੋਂ ਅੱਗੇ ਵੱਧ ਕੇ ਆਪਣੀ ਘੱਟ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਸਬੂਤ ਦਿੱਤਾ ਹੈ । ਜੋ ਠੇਸ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਘਰੇ ਜੰਮ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੀ ਲਿਖ ਰਹੇ ਨੇ । ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿੰਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜ਼ਮੀਰ ਵੇਚਤੀ ਪੈਸੇ ਕਰਕੇ । ਕੀ ਇਹ ਸਾਰਾ ਕੁਝ ਬਿਨਾਂ ਪੈਸਿਆਂ ਦੇ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ? ਮੈਨੂੰ ਇਸਦੀ ਕੋਈ ਸੰਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਜਾਪਦੀ । ਕਿਉਂ ਕੋਈ ਆਪਣਾ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕਰਨ ਤੇ ਬਤੀਤ ਕਰੇਗਾ ? ਜੇਕਰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੁਝ ਮਿਲਦਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ? ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਫਿਰ ਕੋਈ ਹੌਂਸਲਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਬੈਠ ਕੇ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਜਾਣ । ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਬੈਠ ਕੇ ਵਿਚਾਰੀਆਂ ਵੀ ਨੇ ਤਾਂ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਦੀ ਖਾਣੀ ਪਈ । ਤਿਆਰ ਬਰ ਤਿਆਰ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਵਿਕੇ ਹੋਏ ਲੋਕ ਕੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਨੇ । ਆਪਣੀ ਅਕਲ ਦਾ ਹੀ ਸਬੂਤ ਦਿੰਦੇ ਨੇ । ਜਿਵੇਂ ਕਹਿੰਦੇ ਹੁੰਦੇ ਆ ਕੇ ਖਾਲੀ ਭਾਂਡਾ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖੜਕ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ।

ਕੁਝ ਵਿਚਾਰਕਾਂ ਦਾ ਇਹ ਵੀ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜੋ ਇਹ ਲੋਕ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਜਾਂ ਫਿਰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨਾਂ ਦੀ ਕਲਾ ਨੂੰ ਨਿਕਾਰ ਰਹੇ ਨੇ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਸਮਝ ਸਕਣਾ ਹੈ । ਹੁਣ ਤਾਂ ਸਮਾਂ ਏਨਾ ਭਿਆਨਕ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਵਿਕ ਚੁੱਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰਕਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹਨ ਨਾਲ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ । ਇਹ ਤਾਂ ਬਸ ਮਨ ਸਮਝਾਉਣ ਲਈ ਹੈ । ਕੋਈ ਮੁਸੀਬਤ ਇਸ ਨਾਲ ਟਾਲੀ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ । ਮੈਂ ਸੋਚਦਾ ਪੁਰਾਤਨ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਐਵੇ ਹੀ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਗਵਾਇਆ ਗੁਰਬਾਣੀ ਮਨ ਦੇ ਵਿਚ ਵਸਾਉਣ ਲਈ ? ਐਵੇ ਹੀ ਏਨੇ ਸਾਲਾਂ ਦੀਆਂ ਮਿਹਨਤਾਂ ਮੁਸ਼ੱਕਤਾਂ ਕੀਤੀਆਂ ?

ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ, ਪੁਰਾਣੇ ਸਮੇਂ ਦੇ ਵਿਚ, ਜਿਵੇਂ ਕੇ ਅਕਸਰ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਘਰ ਕੱਚੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਪੱਕੇ ਹੁੰਦੇ ਸੀ । ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਘਰ ਪੱਕੇ ਨੇ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਨੇ ।

ਇਹ ਗਿਰਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਣ ਗੁਰੂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਾ ਹੋਣਾ ਤੇ ਆਸਥਾ ਤੋਂ ਖਾਲੀ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਜੋ ਵੀ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਆਸਥਾ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਏਨਾ ਨਹੀਂ ਗਿਰ ਸਕਦਾ । ਏਦਾਂ ਜ਼ਰੂਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਕੁਝ ਸ਼ੰਕੇ ਹੋਣ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਬਾਬਤ, ਪਰ ਗੁਰੂ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਉਹ ਸ਼ੰਕੇ ਵੀ ਕੱਢ ਦਿੰਦਾ ਹੈ । ਮੇਰੇ ਜੀਵਨ ਕਾਲ ਦੇ ਵਿਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸ਼ੰਕੇ ਉਪਜੇ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਵਿਰਤੀ ਲਈ ਸਿੰਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਸਨ । ਤੇ ਹੁਣ ਵੀ ਜਦ ਕੋਈ ਉਲਝਣ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿੰਘ ਆਸ ਪਾਸ ਹੀ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਲਈ ।

ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਬਹੁਤ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਯੂ ਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਅਤੇ ਕੋਰਾ ਦੇ ਅਕਾਊਂਟ ਤੇ ਆ ਕਰ ਆਪਣੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਅਨਰਥ ਕੀਤੇ । ਇਕ ਬੰਦਾ ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਲਾ ਸੀ ਆ ਕਰ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਕਰਨਾ ਨਹੀਂ ਚਾਹੀਦਾ, ਇਹ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦਾ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਬਾਰ ਬਾਰ ਕਰਨ ਦਾ ਇਸਦਾ ਕੋਈ ਲਾਭ ਹੁੰਦਾ ਹੈ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਕ ਹੋਰ ਆਇਆ ਜਿਸਨੇ ਕਿਹਾ ਕੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਆਖ਼ਰੀ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਈਮ ਕਰਨ ਲਈ ਲਿਖਿਆ ਹੈ, ਤੇ ਬਹੁਤੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦਾ ਵਿਆਕਰਣ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸੰਬੰਧ ਨਹੀਂ । ਜਦ ਮੈਂ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਕਈ ਕਿਤਾਬਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਆਕਰਣ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ । ਮਤਲਬ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਉਂਝ ਹੀ ਲਿਖਤੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਤੇ ਵੇਦ ਸ਼ਾਸਤਰ ਪੂਰੇ ਵਿਆਕਰਣ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਨੂੰ ਘੋਖ ਕੇ ਲਿਖੇ ਗਏ ਨੇ । ਵਾਹ ! ਮੈਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਿਆਕਰਣ ਸੰਬੰਧੀ ਨਹੀਂ ਗੱਲ ਕਰਦਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਕਿਉਂਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਰਸ ਲੈਣ ਲਈ ਹੈ ਨਾ ਕਿ ਸਾਰਾ ਸਮਾਂ ਵਿਆਕਰਣ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ । ਮੈਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਨਿਯਮ ਨਹੀਂ ਪੜ੍ਹਨੇ ਚਾਹੀਦੇ, ਬਲਕਿ ਮੇਰੇ ਕਹਿਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਵੀ ਕਈ ਨਿਯਮ ਨੇ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰਫਾ ਦਫਾ ਕਰਕੇ ਕੁਝ ਕੁ ਲੋਕ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਅਨਰਥ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ।

ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਹੀ ਆਪਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਕਈ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਾਂ ਗ਼ਲਤ ਸਿੱਧ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਇਸ ਕਰਕੇ ਹੀ ਕਈ ਅਰਥ ਬਦਲਣ ਦੀ ਤਾਕ ਵਿਚ ਨੇ । ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਨੇ ਇਸਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਸਾਰਾ ਰੌਲਾ ਜੋ ਦਸਮ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਬਾਰੇ ਪਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਇਹ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵੀ ਨਾਲ ਲੈ ਕਰ ਜਾਊਗਾ । ਦਸਮ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੇ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ – ਚਾਹੇ ਉਹ ਭਗਉਤੀ ਬਾਰੇ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਸ਼ਿਵਾ ਬਾਰੇ ਜਾਂ ਮਹਾਕਾਲ ਬਾਰੇ ਜਾਂ ਕਾਲ ਬਾਰੇ – ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੀ ਤਰਫ਼ ਮੋੜਿਆ ਹੈ । ਚਾਹੀਦਾ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿਮਰਨ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵੱਲ ਧਿਆਨ ਨਾ ਦੇਣ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਲੋਕ ਸਮੇਂ ਦੀ ਉਪਜ ਨੇ, ਤੇ ਇਹ ਹਰ ਸਮੇਂ ਹੀ ਹੋਏ ਨੇ । ਗੁਰੂ ਕਾਲ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕਰ ਹੁਣ ਤੱਕ ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਮੂਰਖ਼ਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਨੂੰ ਵਾਚਿਆ ਤੇ ਗ਼ਲਤ ਰਾਹ ਨੇ ਚੱਲੇ । ਪਰ ਇਹ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਕੁਝ ਵੀ ਵਿਗਾੜ ਨਹੀਂ ਸਕੇ । ਪਰ ਜੋ ਆਮ ਸੰਗਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਜ਼ਿਆਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੇ ਅਸਰ ਪਾਉਣ ਲਈ ਇਹ ਲੋਕ ਬਹੁਤ ਕਾਹਲੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ । ਅਤੇ ਕੁਝ ਕੁ ਹੱਦ ਤੱਕ ਇਹ ਕਾਮਯਾਬ ਵੀ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਨੇ । ਇਹੀ ਹੌਂਸਲਾ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਭਰਮਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ । ਪਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਪਤਾ ਕਿ ਇਹ ਕਿਥੋਂ ਭਰਮਾ ਲੈਣਗੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਚੋਟੀ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨ ਬੈਠੇ ਨੇ ਜੋ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੂਰਖ਼ਤਾ ਨੂੰ ਭਲੀ ਭਾਂਤੀ ਜਾਣਦੇ ਨੇ ਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਕਹਿੰਦੇ ਵੀ ਨੇ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਬਚ ਕੇ ਰਹੋ ।

'ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਮਹਿਕਮੇ' ਵੱਲੋਂ ਨਾ ਕੇਵਲ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਅਰਥ ਵਿਗਾੜ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਜਾ ਰਹੇ ਨੇ ਬਲਕਿ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵੱਲ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਇਥੇ ਦੋ ਹੀ ਰਸਤੇ ਦਿੱਖਦੇ ਨੇ । ਪਹਿਲਾਂ ਰਸਤਾ ਕੁਝ ਕੁ ਹਿੰਦੂਆਂ ਵੱਲੋਂ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਲਾਉਣ ਦੀਆਂ ਚਾਲਾ ਬਾਰੇ ਹੈ । ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਸੰਕੇਤ ਜੋ ਉਭਰ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਕੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕਰਕੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਮੁਨਕਰ ਹੋਣਾ । ਜਿਵੇਂ ਇਕ 'ਹਿਸਟਰੀ ਚੈਨਲ' ਤੇ ਚੱਲੀ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਵਿਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਦੁਨੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਾਫ਼ੀ ਕਿਤਾਬਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਗੱਲ ਨਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੂਸਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਆਏ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਨੇ ਜੋ ਕੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਮਝ ਦੇ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਆਈਆਂ । ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਪਗ੍ਰੇਡ ਮਹਿਕਦੇ 'ਚ ਭਰਤੀ ਹੋਏ ਢੱਡਰੀ ਨੇ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੇ ਅਰਥ ਕੁਦਰਤ ਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੇ ਨੇ ਤੇ ਇਹ ਕਿਹਾ ਕਿ 'ਪੁਜਾਰੀਆਂ' ਨੇ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਨੇ । ਇਹ ਨਵੇ ਹੀ ਲਫ਼ਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਇਜ਼ਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਵਿਚ ਲੱਗਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ । ਇਸਦੀ ਜੋ ਭਾਰੀ ਸੱਟ ਵੱਜਦੀ ਹੈ ਉਹ ਆਉਣ ਵਾਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਤੇ ਬਹੁਤ ਬੁਰਾ ਅਸਰ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ । ਪਰ ਇਹਦੇ ਵਿਚ ਵੀ ਮੁਨਕਰ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਢੱਡਰੀ ਨੂੰ ਜਵਾਬ ਦੇ ਕਰ ਕਈ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁਰਾਹੇ ਪੈਣ ਤੋਂ ਬਚਾ ਲਿਆ ।

ਜਿੰਨੇ ਵੀ ਹਮਲੇ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਉਹ ਕਈ ਵਾਰੀ ਨਵੇਂ ਤੇ ਕਈ ਪੁਰਾਣੇ ਹੁੰਦੇ ਨੇ । ਦਸਮ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਬਾਣੀ ਦੇ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਤੇ ਕਈ ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੇ ਅਰਥ ਤਾਂ ਬਹੁਤੇ ਹੀ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੇ ਵਿਚੋਂ ਆਉਂਦੇ ਹਨ । ਪਰ ਇਸਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਜੋ ਨਵੀਂ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾਕਾਰ ਰੂਪ ਵਿਚ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਦੀ ਝਲਕ ਪੈਂਦੀ ਹੈ । ਪਹਿਲੇ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਕਈ ਮਤਭੇਦ ਹੋ ਸਕਦੇ ਨੇ ਪਰ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ ਤੇ ਨਾਸਤਿਕਤਾ ਵੱਲ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਕਰਕੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ । ਇਹ ਇਕ ਚੋਟੀ ਦੀ ਚੋਟ ਹੈ ਜੋ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਜਦ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਹੀ ਇਨਕਾਰ ਕਰਤਾ ਤਾਂ ਫਿਰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਕੋਈ ਮਹੱਤਤਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਜਾਂਦੀ । ਇਸ ਵਿਚ ਕਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਦੇ ਲੋਕ ਹੁੰਦੇ ਨੇ ਜਿਸ ਬਾਰੇ ਇਸੇ ਲੜੀ ਵਿਚ 'ਨਾਸਤਿਕਦਾ' ਦੇ ਸਿਰਲੇਖ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਜਾਣਗੇ । ਪਰ ਇਥੇ ਇਸ਼ਾਰਾ ਮਾਤਰ ਹੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਉਸਨੂੰ ਗ਼ਲਤ ਅਰਥਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ 'ਕੋਮਨ ਸੈਨਸ', 'ਬੁੱਧੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ', 'ਲੌਜਿਕਲ' ਆਦਿ ਸ਼ਬਦਾਂ ਰਾਹੀ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ । ਗੁਰਬਾਣੀ ਜੋ ਡੂੰਗੀ ਚੀਜ਼ ਤੋਂ ਵੀ ਡੂੰਗੀ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਨ ਬੁੱਧੀ ਕਰਕੇ ਕਦੇ ਵੀ ਅੰਤ ਨਹੀਂ ਪਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ, ਉਸਨੂੰ ਤਰਕ ਦੇ ਆਧਾਰ ਤੇ ਸਿੱਧ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਮੂਰਖ਼ਤਾ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ।

ਪਹਿਲੇ ਤਿੰਨ ਚੈਪਟਰਾਂ ਦੇ ਵਿਚ ਗੁਰਬਾਣੀ, ਇਤਿਹਾਸ ਤੇ ਮਰਯਾਦਾ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ । ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਜੋ ਹੈ ਉਹ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਰਾਹੀ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਪਰਿਭਾਸ਼ਾ ਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਮਾਰਗ ਨਿਕਲ ਕੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦਾ ਹੈ । ਤੇ ਇਹ ਤਿੰਨਾਂ ਤੇ ਹੀ ਹਮਲਾ ਹੋਣਾ ਹੈ ਜਦ ਵੀ ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਣਾ ਹੈ । ਜਦੋਂ ਇਕ ਸਿੱਖ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ, ਫਿਰ ਉਸਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਪਾਸੇ ਤੋਰਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਆਉ ਆਪਾਂ ਸਾਰੇ ਰਲ ਕੇ ਹੰਭਲਾ ਮਾਰੀਏ ਤੇ ਜੋ ਸਿੱਖੀ ਤੋਂ ਦੂਰ ਚਲੇ ਗਏ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਿਸ ਸਿੱਖੀ ਵੱਲ ਪ੍ਰੇਰਿਏ । ਤੇ ਜੋ ਵੀ ਵਰਤਾਰਾ ਚੱਲ ਰਿਹਾ ਹੈ ਸਿੱਖੀ ਤੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ, ਉਸਦਾ ਡੱਟ ਕੇ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰੀਏ ।